MUTEZİLE’NİN İNSAN ANLAYIŞI

Authors : Muhammet KOÇAK

Pages : 389-404

View : 16 | Download : 5

Publication Date : 2013-12-31

Article Type : Other Papers

Abstract :Bu makale, yazarın, İslam Kelamı’nın kurucuları ve öncüleri sayılan Mutezile ekolünün insan anlayışına yer veren ve onların insanın mahiyeti, varlık yapısı yani insanın doğası üzerinde dile getirdikleri tartışmalara ve antropolojik yakla- şımlarına değindiği bir çalışmadır. İnsan ile onun dünyadaki ahlaki konumunu temellendirmeye çalışan Mutezile antropolojisine ilişkin bir inceleme olması sebebiyle çalışma önem arz etmektedir. Dolayısıyla Mutezilenin ahlak anlayışını tam olarak anlamak ancak onların antropolojisi ya da insan hakkındaki teorileri hakkında biraz bilgi sahibi olmakla mümkün olabilmektedir. Bu inceleme Mutezili doktorların antropolojik görüşlerinin ele alınması neticesinde şunları ortaya koyar: a); Temelde insan otonomisinin etik sorunları ile ahlaki ve dini yükümlülüklere karşı sorumluluğu ile meşgul olma; b); Bu antropolojiyi, o dönemde teolojik çevrelerde yaygın olan ve genel kabul gören töz ve araz çerçevesine oturtma isteği. Çalışma çerçevesinde, İslam düşünce tarihi açısından, genelde tüm düşünce ekolleri özelde ise Mutezile ekolü içerisinde dillendirilmiş olan farklı görüşlere bakıldığında gerek konunun insanın kendisi olması gerekse farklı mülahazalarla konuya yaklaşılması sebebiyle İnsan doğasının ne olduğu hususunda ortak bir kanaate ulaşılamadığı anlaşılmaktadır
Keywords : Mutezile, İnsan, Ruh, Nefs, Etik, İnsanbilim