TABATABÂÎ’DE FELSEFÎ VE MANTIKÎ KAVRAMLARIN TASAVVURÂT TEMELLİ AYRIMI

Authors : Salih AYDIN

Pages : 156-173

View : 14 | Download : 8

Publication Date : 2015-07-05

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalede aklî algıların oluşumu ve ayrımına kısaca değindikten sonra, ikincil aklî algıların mantıksal ve felsefi olanının farkları ele alınmakta, mantıkî ve felsefî kavramların ayrımı üzerine Tabatabâî’nin geliştirdiği kuramı örnek olarak almak suretiyle felsefî ve mantıkî kavramların analizine yer verilmektedir.Tabatabâî, bunu tekil manada bir kavramın hakîkî mi itibârî mi, olduğunu sorarak çözmeye çalışmaktadır. Yani Tabatabâî kuramını tasavvurât merkezli oluşturmuştur. Sebzevârî’nin kuramının bir eleştirisini de içeren bu kuram, hakîkî ve itibârî kavramlar ayrımına gitmiş, hakîkî kavramlar ile “birincil akledilirleri”, itibârî kavramlarla ise “ikincil akledilirleri” kastetmiştir. Bu kurama göre itibârî kavramlar, felsefî ve mantıkî kavramlar olarak ayrılmaktadır. Felsefî kavramlartanımı gereği dışta olanı ifade eden kavramlar, mantıkî kavramlar ise tanımı gereği zihinde olanı ifade eden kavramlardır.
Keywords : Makûlât ı sâniye mantıkiyye, makûlât ı sâniyefelsefiye, mefhûm, mısdâk, hakikî, itibârî