İbn Sînâ Metafiziğinde Nefs-Beden Düalizmi Üzerine Bir Zihin Felsefesi Değerlendirmesi

Authors : Mehtap DOĞAN

Pages : 161-184

Doi:10.29288/ilted.346247

View : 15 | Download : 8

Publication Date : 2018-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İlk Çağ’dan beri filozofların temel problemlerinden olan nefsin varlığı, mahiyeti, ölümsüzlüğü ve bedenle ilişkisi konuları, İbn Sînâ metafiziğinin de ontoloji ve epistemoloji arasında köprü görevi gören önemli tartışmalarındandır. İbn Sînâ’nın nefs anlayışı hem Platon hem de Aristoteles felsefeleriyle benzerlikler taşısa da birçok yönüyle ikisini de aşan konumdadır. Ruh-beden problemi denildiğinde akla gelen ilk isim olan Descartes’tan çok önce, İbn Sînâ’nın da nefs-beden problematiğini sistematik bir yaklaşımla göz önüne serişi takdire şayandır. Bu amaçla, bu çalışma öncelikli olarak İbn Sînâ’nın nefs teorisini nefsin tanımı, özü, işlevi ve önemi bağlamında değerlendirmeye alacak, daha sonra bu teorinin izlerini modern zihin felsefesi tartışmalarında arayacaktır. Özellikle, İbn Sînâ ve Descartes felsefeleri nefs-beden ilişkisi huşunda karşılaştırılacak, güçlü ve zayıf yönleri tespit edilmeye çalışılacaktır. İbn Sînâ’nın uçan adam istiaresi ile ortaya koyduğu nefsin bedenden ayrı bir töz olduğu fikri ile Descartes’in ruh-beden düalizminin örtüştükleri ve ayrıştıkları meselelerden yola çıkarak, İbn Sînâ’nın nefs teorisi modern zihin felsefesi içinde konumlandırılmaya çalışılacaktır.
Keywords : Nefs Teorisi, Descartes, Zihin Felsefesi, İslâm Felsefesi, İbn Sīnā, Ruh beden ilişkisi problemi