TÜRKİYE’DE PETROL FİYATLARI VE CARİ AÇIK ARASINDAKİ SİMETRİK VE ASİMETRİK NEDENSELLİK İLİŞKİLERİNİN ANALİZİ

Authors : Mustafa KIRCA, Veysel KARAGÖL

Pages : 59-71

Doi:10.20990/kilisiibfakademik.428607

View : 18 | Download : 6

Publication Date : 2018-05-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Gelişmekte olan ve özellikle de enerjide dışa bağımlılığı yüksek olan ülkelerde petrol fiyatları, cari işlemler dengesinin önemli belirleyicilerindendir. Türkiye ekonomisinin dinamikleri incelendiğinde enerjide dışa bağımlılığın yüksek olduğu ve petrolün hem üretim hem de tüketim girdisi olarak yoğun bir biçimde kullanıldığı görülmektedir. Bu nedenle, artan petrol fiyatlarının Türkiye ekonomisinin cari açığını arttıracağı düşünülmektedir. Bu çalışmada Türkiye’de petrol fiyatları ile cari açık arasındaki nedensellik ilişkilerinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda 1998Q1 ve 2016Q3 dönemine ait petrol fiyatları ve Türkiye’nin cari açık değerlerine ait veriler, Hacker ve Hatemi-J (2006) simetrik nedensellik testi ve Hatemi-J (2012) asimetrik nedensellik testi kullanılarak analiz edilmiştir. Hacker ve Hatemi-J (2006) simetrik nedensellik testi bulgularına göre petrol fiyatlarından cari açığa doğru tek yönlü nedensellik vardır. Hatemi-J (2012) tarafından geliştirilen asimetrik nedensellik testi sonuçlarına göre ise negatif petrol fiyatları şoklarından pozitif cari açık şoklarına doğru nedensellik ilişkisinin olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, Hatemi-J (2011) tarafından geliştirilen asimetrik etki-tepki fonksiyonları kullanılarak şokların etkileme yönleri tespit edilmiştir.
Keywords : Petrol Fiyatları, Cari Açık, Simetrik Nedensellik, Asimetrik Nedensellik