Karşı Ticaretin Özellikleri, Dış Ticaret Açığını Azaltmadaki Yeri ve Türkiye’de Uygulama Alanı

Authors : Metin Ketboğa

Pages : 578-588

Doi:10.20990/kilisiibfakademik.1508682

View : 30 | Download : 51

Publication Date : 2024-11-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Bu çalışmanın amacı Türkiye’de kronik hale gelen dış ticaret açığının azaltılmasını sağlayacak önemli yollardan biri olan karşı ticareti ve özelliklerini inceleyerek, son on yıl içinde karşı ticaretin Türkiye’deki gelişimini ve Türkiye’nin dış ticareti içindeki yerini irdelemektir. Tasarım/Yöntem: Araştırmada TÜİK’in 2014-2023 yılları arasındaki son 10 yıllık verileri kullanılarak karşı ticaretin Türkiye’nin dış ticareti içindeki yeri belirlenmeye çalışılmıştır. Bulgular: Yapılan incelemler neticesinde TÜİK’in verileri incelendiğinde Türkiye’de son on yıl içinde ihracatın ithalatı karşılama ortalamasının %73,8 olduğu görülmektedir. Yani, her 100 USD’lik ithalat için 73.8 USD ihracat bedeli ödenirken, kalan 26.2 USD’lik kısım Merkez Bankasının kısıtlı olan kaynaklarından karşılanmaktadır. Bu noktada özellikle petrol ve petrol ürünlerinin satın alındığı komşu ülkelerle karşı ticaretin artırılması ve bu yolla ülkeden döviz çıkışının önüne geçilmesi, ileriye yönelik atılması gereken önemli adımlardan biridir. Sınırlılıklar: Türkiye’nin dış ticaretinde kullnaıln ödeme sistemlerinin geriye yönelik araştırmasında detaylı verilerin çok daha fazla yıla yayılamaması araştırımın sınırlılıklarıdır. Özgünlük/Değer: Yapılan literatür taramasında karşı ticaretle ilgili sınırlı çalışmaların yapıldığı görülmekle beraber bu çalışmaların daha çok 1980-1990’lı yıllarda yapıldığı ve bu çalışmalarda karşı ticaretin genel yapısının incelendiği, karşı ticaretin dış ticaret açığını azaltmadaki rolüne değinilmediği görülmektedir. Bu çalışmada, karşı ticaret bu açıdan değerlendirilerek, karşı ticaretin dış ticaret açığını azaltmadaki rolü araştırılmıştır.
Keywords : Uluslararası Ticaret, Dış Ticaret Açığı, Karşı Ticaret