Haber Değerlerini Sorgulamak: Anaakım Gazetelerde Engelli Haberleri

Authors : Erman YÜCE

Pages : 84-104

Doi:10.47998/ikad.1058797

View : 11 | Download : 6

Publication Date : 2022-09-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Haber değerinin ne olduğu, evrenselliği, ölçümü vd. gazetecilik çalışmalarında önemli bir alan oluşturmaktadır. Çalışmada, haber değerinin haberlere içkin olan, evrensel, değişmez bir özellik değil, gazetecilik alanının aktörleri tarafından (atfedilen) verilen, yerel özellikler de barındıran, tarihsel olarak değişen, dinamik bir özellik olduğunu varsayılmaktadır. Bu çerçevede çalışma, anaakım gazetelerin haber değeri anlayışını temsil tercihlerine dayalı olarak ortaya koymak üzere, 2015 yılında, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü’nde anaakım, ulusal, günlük, en çok satan ilk 15 gazetede yer alan reklam vb. dahil tüm öğelerin (437 sayfa, 728.072 cm²) nicel ve nitel analizine dayanmaktadır. Çalışmada cari haber değerlerinin özelliklerini sorgulamak üzere engelli haberleri ile anaakım gazetelerin bütün öğeleri nicel ve nitel verilerin bütüncül bir yaklaşımla karşılaştırılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre bu gazeteler, sayfalarının önemli bir kısmını reklama ayırdığından habere sınırlı yer ayırabilmektedir. Bu sınırlı alandaki haberlerin dağılımının temsil ve kamu yararı açısından sorunlu olduğu anlaşılmaktadır. Araştırmanın bulguları en çok haber olmaları beklenen gün bile, engellilere temsil/haber değeri verilmediğini, 432 sayfanın haber değeri tartışmalı kişi ve konulara ayrıldığı, yaklaşık sadece 5’inin (yüzde 1) engellilerle ilgili haberlere ayrıldığını göstermiştir. Araştırmanın bir diğer sonucu bu 5 sayfada yer alan 39 haberin, engellilerin toplumun sıradan bir üyesi gibi ele alınmaması, engellilerin kurban, toplumdan yalıtık, tekil bireyler olarak sunulması, engellilerin sorunlarının (bazen başarılarının) sosyal boyutlar göz ardı edilerek kişiselleştirilmesi nedeniyle haber değeri açısından sorunlu olduğudur
Keywords : Haber, Haber Değeri, Engelliler, Temsil, Anaakım Gazeteler