İstiklâl Marşı’nı Anadolu’ya İlk Tanıtan Gazete: Açıksöz

Authors : Fikriye Çelik

Pages : 190-203

Doi:10.47998/ikad.1372447

View : 71 | Download : 134

Publication Date : 2024-03-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Marşlar toplumsalın inşasında kolektif bilinci kurmak adına başvurulan yöntemlerin başında gelmektedir. Değerlerin hafızaya alınması, bu sayede mutlaklaşması; hafızayı kutsal kılmaktadır. Bu kutsalın korunması da kuşkusuz toplumun koşulsuz inancıyla, tam aidiyetiyle mümkün olmaktadır. Hatırlatma, harekete geçirme, pekiştirme niteliğine sahip marşlar milletlerin karakteristiğine dair somut bir açıklama sunmaktadır. Millî Mücadele yıllarında topyekûn kararlılığı teşvik için yazılıp hürriyete bağlılığı karakterize eden İstiklâl Marşı cephede askere okunmanın ardından basın yoluyla milletin huzuruna çıkmıştır. Bu araştırmada, ilk kez Hâkimiyet-i Milliye ve Sebîlürreşad’ta yayımlandığı bilinen Millî Marş’ı kabulünden önce halkla buluşturan bir diğer gazetenin Açıksöz olduğu gerçeği aydınlatılmıştır. Niteliksel tarihsel tasarım karakterine sahip çalışmada bir yandan Mehmet Akif’in ilk adres seçtiği Açıksöz’ün Marş’ı haberleştirme pratiği incelenirken bir yandan da Millî Mücadele’nin başarıyla sonuçlanmasında payı bulunan gazeteyi tanımanın önü açılmıştır. Elde edilen verilere göre; kurtuluş mücadelesi veren toplumun motivasyon kaynaklarının başında gelen Marş dönemin ruhunu yansıtan bir söylem pratiği çerçevesinde gazetedeki yerini almış, ilk neşir için Kastamonu’yu seçen Mehmet Akif Ersoy’a minnet ifadeleri eşliğinde sayfaya taşınmıştır. Bununla beraber inceleme sonucunda gerek yazı kadrosunun gerek sayfalara taşınan metinlerin Anadolu basınının Millî Mücadele yıllarını gösteren tarihi bir belge mahiyetinde olduğu anlaşılmıştır.
Keywords : Açıksöz, İstiklâl Marşı, Mehmet Akif Ersoy, Milli Mücadele Basını, Anadolu Basını