Öğretmen Adaylarının Bilgi Kavramına İlişkin Metaforik Algıları

Authors : Gülşah GÜRKAN, Bilgi Başak ÖZGÜN, Sibel KAHRAMAN

Pages : 1-18

Doi:10.29129/inujgse.351602

View : 15 | Download : 9

Publication Date : 2017-12-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Bu çalışma öğretmen adaylarının “bilgi” kavramına ilişkin algılarını metaforlar aracılığıyla ortaya çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Bu bağlamda, (1) “Fen bilgisi ve sınıf öğretmeni adaylarının bilgi kavramına ilişkin metaforları nelerdir?” , (2) “Bu metaforlar ortak özellikleri bakımından hangi kavramsal kategoriler altında toplanabilir?” ve (3) “Kavramsal kategoriler öğretmen adaylarının program türü, sınıf seviyesi ve cinsiyeti bakımından farklılık göstermekte midir?” sorularına cevap aranmıştır. Öğretmen adaylarının bilgi kavramına ilişkin metaforik algılarını belirlemenin, süreci tasarlayan, uygulayan ve yürüten eğitimciler için fayda sağlayacağı düşünülmektedir. Yöntem: Çalışmada bireylerin bir olguya ilişkin görüşlerinin tespit edilmesi amacıyla fenomenolojik (olgubilim) desen kullanılmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim desenine göre tasarlanan çalışmada, içerik analizi teknikleri kullanılmıştır. Veriler, 2016-2017 öğretim yılı bahar yarıyılında İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi’nde okumakta olan 62 fen bilgisi, 45 sınıf öğretmeni olmak üzere toplam 107 öğretmen adayının “Bilgi ……gibidir. Çünkü ……” ifadelerini tamamlamasıyla elde edilmiştir. Bulgular: Sonuçlarımıza gore, öğretmen adayları “Bilgi” kavramı için 67 geçerli metafor üretmiştir. Öğretmen adaylarından elde edilen verilerde en çok “Su” metaforu (f=8) kullanılmıştır. Bu metaforlar daha sonra ortak özellikleri ve benzetme yönleri bakımından kategorileştirilmiş ve “Bilgi” kavramı için dokuz kategori elde edilmiştir. Öğretmen adaylarının metafor analizinde, bilgi kavramı en fazla “emek-çaba ile ortaya çıkan bir yapı” (f=25) ve “dinamik bir yapı” (f=22) olarak algılanmıştır.  Kavramsal kategoriler, öğretmen adaylarının cinsiyeti, sınıf düzeyleri ve bölüm türü bakımından da farklılaşmıştır. Sonuçlar ve Öneriler: Sonuçlarımıza göre, öğretmen adaylarının bilgi kavramına ilişkin algıları çok yönlü ve faklılıklar içermektedir. Metaforlar öğretmen adaylarının bilgi kavramına ilişkin sahip oldukları kişisel algıları ortaya çıkarmada güçlü bir araştırma aracı olarak kullanılabilir. Dolayısıyla, farklı eğitim düzeylerinde, hem öğretmenler hem de öğrencilerden metafor yoluyla çeşitli eğitim kavramlarına ilişkin zihinsel imgelerini sunmaları istenebilir.
Keywords : Bilgi, Metafor, Fen Bilgisi Öğretmeni, Sınıf Öğretmeni