Öğretmen Adaylarının Denetim Odağı ve Öz Yeterlik İnançları Arasındaki İlişki

Authors : Hasan DEMİRTAŞ, Esra MUTLU YENER

Pages : 79-107

Doi:10.29129/inujgse.583902

View : 17 | Download : 9

Publication Date : 2019-10-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmanın amacı öğretmen adaylarının denetim odağı ve öz yeterlik inançları arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Araştırmada öğretmen adaylarının denetim odağı ve öz yeterlik inançlarının düzeyi ve bu düzeylerin cinsiyet, öğrenim görülen sınıf, mezun olunan lise türü değişkenlerine bağlı olarak farklılaşıp farklılaşmadığı, denetim odağı ve öz yeterlik arasında ilişki olup olmadığı ve denetim odağının öz yeterliliği anlamlı bir şekilde yordayıp yordamadığı incelenmiştir. Araştırmada ilişkisel tarama yöntemi ve nedensel karşılaştırmalı desen kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2017- 2018 eğitim öğretim yılında İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenim gören 3611 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini tabakalı örnekleme yöntemiyle seçilen 347 öğretmen adayı oluşturmaktadır.                 Araştırmada veri toplama aracı olarak Tschannen-Moran, Woolfolk Hoy ve Hoy (1998) tarafından geliştirilen Türkçeye uyarlaması ise Çapa, Çakıroğlu ve Sarıkaya (2005) tarafından yapılan “Öğretmen Öz Yeterlik Ölçeği” ve Dağ (2002) tarafından geliştirilen “Denetim Odağı Ölçeği”   kullanılmıştır. Verilerin analizi SPSS 22 programı kullanılarak yapılmıştır. Öğretmen adaylarının denetim odağı ve öz yeterlik inançlarının düzeyini belirlemek için betimsel istatistikler kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının denetim odağı ve öz yeterlik inançlarının cinsiyet değişkenine göre farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla t testi, öğrenim gördükleri sınıf, mezun oldukları lise türü değişkenlerine göre farklılık gösterip göstermediğini belirlemek için Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) yapılmıştır. Öğretmen adaylarının denetim odağı ve öz yeterlik algıları arasında ne düzeyde bir ilişki olduğunu belirlemek amacıyla Pearson Momentler Çarpımı Korelasyonu kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının denetim odağına ilişkin algılarının öz yeterliklerini ne düzeyde yordadığını belirlemek amacıyla çoklu doğrusal regresyon analizi yapılmıştır.   Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının öz yeterlik düzeyleri 3.72 ortalama ile “oldukça yeterli” düzeyde ve denetim odağı ise 2.59 ortalama ile “pek uygun değil” düzeyinde bulunmuştur.   Öğretmen adaylarının denetim odağının ve öz yeterlik inançlarının cinsiyet, öğrenim görülen sınıf, mezun olunan lise türü değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Denetim odağı ile öz yeterlik inancı arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Öğretmen adaylarının denetim odağı, öz yeterlik inançlarını anlamlı bir şekilde yordamakta ve öz yeterliliğe ilişkin varyansın yaklaşık %14’ünü açıklamaktadır.
Keywords : Denetim Odağı, Öz yeterlik