İnsancıl Hukukta Martens Kaydı

Authors : Mete ERDEM

Pages : 211-286

Doi:10.21492/inuhfd.239892

View : 9 | Download : 9

Publication Date : 2016-07-13

Article Type : Research Paper

Abstract :Martens kaydı, işgalci güçlere karşı silaha sarılan direnişçi sivillerin hukuki statüsüne ilişkin bir mesele hakkında ortaya çıkan diplomatik çıkmazı aşmak için 1899 tarihli II no’lu La Haye Sözleşmesinin girişine eklenmiştir. Buradaki beyan, savaş hukuku kuralları tam olarak tedvin edilene kadar, sivil ve muhariplerin yerleşmiş uygulamalar, insaniyet ilkeleri ve kamu vicdanın emirlerinden çıkartılabilecek uluslararası hukuk prensiplerinin koruması altında kalacağını ifade eder. Martens kaydı daha sonra insancıl hukuku andlaşmalarında tekrar edilmiş, savaş suçlarına ilişkin uluslararası yargı kararlarında zikredilmiş ve giderek artan bir şekilde uluslararası hukuk öğretisinde inceleme ve yorum konusu olmaya başlamıştır. Martens kaydı ve içerdiği unsurlar dar ve geniş anlamda çeşitli yorumlara tabi kılınmıştır. Daraltıcı yorum, akdi bir düzenlemeye rağmen uluslararası teamül hukukunun uygulanabilirliğinin devam edeceğini hatırlatır. Buna karşılık geniş anlamda, hukukta boşluk doldurma işlevi gören serbest maddi hukuk normlarını teşkil eder. Azami genişletici yorum ise, uluslararası insancıl hukukun farklı ve bağımsız kaynakları olarak bir norm yaratma işlevini atfeder. Çalışma her bir durumda bu tür genişletici yorumların uluslararası teamül hukukunun oluşumuna ilişkin yerleşmiş usul ve süreçlerle bağdaştırılması mümkün olmadığı gibi, rızaya dayanan niteliği ile de uyumlu olmadığını göstermeyi amaçlar
Keywords : Mantens Kaydı, Uluslararası Hukuk, İnsancıl Hukuk