FIRSATÇI DAVRANIŞLARA KONU OLAN UYARLAMA KAYITLARININ GEÇERLİLİĞİ

Authors : Hale Şahin

Pages : 238-252

Doi:10.21492/inuhfd.1446581

View : 111 | Download : 50

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Taraflar, sözleşmenin içeriğini sözleşmeyle elde etmek istedikleri menfaatleri dikkate alarak belirlemektedir. Fakat, tarafların sözleşmenin içeriğine ilişkin bütün koşulları sözleşmenin müzakeresi sırasında göz önünde bulundurmaları hukuk düzeni tarafından onlardan beklenmemektedir. Çünkü sözleşmenin müzakeresi esnasında, sözleşmenin kurulmasından sonra ortaya çıkacak durum değişikliklerinin taraflarca öngörülmesi çoğunlukla mümkün değildir. Sözleşme özgürlüğü ilkesi gereği taraflar hem öngörülebilir hem de öngörülemeyen durum değişikliklerinin borç ilişkisine etkisini sözleşmede düzenleyebilir. Sözleşmenin kurulması sırasında sağlanan menfaatler dengesinin gelecekteki durum değişiklikleri sonucu bozulmasını ve sözleşmenin uyarlanması ihtiyacını doğurmasını önlemek amacıyla tarafların sözleşmede kararlaştırdıkları sözleşme hükümleri uyarlama kayıtları olarak adlandırılmaktadır. Bu tür kayıtlar, sözleşme özgürlüğünün sınırlarına uygun olarak düzenlenmelidir. Bununla birlikte, uyarlama kayıtları sözleşme özgürlüğünün sınırlarına uygun olarak kaleme alınsa dahi taraflardan biri tarafından karşı taraf aleyhine fırsatçı davranış oluşturacak şekilde kullanılabilir. Uyarlama kayıtlarının fırsatçı davranışlara konu olduğu hâllerde, hâkim tarafından sözleşmeye müdahale edilmesi gerekir. Çalışmamızda öncelikle uyarlama kayıtları ve fırsatçı davranış kavramları açıklanmıştır. Daha sonra, uyarlama kayıtlarının fırsatçı davranış oluşturacak şekilde kullanımına yönelik çeşitli örnekler verilmiş ve bu tür kayıtların hukuki geçerliliği üzerinde durulmuştur.
Keywords : Uyarlama Kayıtları, Fırsatçı Davranış, Hakimin Sözleşmeye Müdahalesi