21. YÜZYILDA ORYANTALİST İMGELERİN TELEVİZYON ARACILIĞIYLA YENİDEN ÜRETİMİ: MICHAEL PALIN’S NEW EUROPE ÖRNEĞİ

Authors : Batu ANADOLU

Pages : 142-158

View : 10 | Download : 6

Publication Date : 2018-05-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Kültürlerarası ilişkilerin gelişmesinde ekonomi, yüzyıllar boyunca çok önemli bir rol üstlenmiştir. Ticaret yollarının artmasıyla birlikte sadece malların değil kültürlerin de değiş-tokuş edildiği, var olan kültürlerin yenilerden etkilendiği gözlemlenmektedir. Buna karşın tam anlamıyla anlaşılamayan kültürler, zamanla hayal gücünün ürettiği imgelerin ve var olan kültürün tam karşısına konumlandırılan özelliklerin ön plana çıkarılmasıyla belirli kalıplara sıkıştırılmıştır. Batı’nın Doğu’ya tamamen kendi kimliği üzerinden bakışı ile açıklayabileceğimiz oryantalizm kavramı da bu kalıplardan sadece bir tanesidir. Özellikle Doğu kültürüne karşı kuşku duymayı ve onu bir fantezi sahası olarak görmeyi ifade eden örtük oryantalizm yaklaşımı, farklılıkların göz ardı edilmesine ya da küçümsenmesine yönelik imajlara dayanmaktadır. Belirli imajlar, kültürün her alanında üretilebildiği gibi kitle iletişim araçlarında da karşımıza çıkmaktadır. En etkili kitle iletişim araçlarının başında gelen televizyon da belirli kültürlerin anlam ve değerlerini yeniden üreten, yorumlayan bir yapıya sahiptir. Doğu kültürlerine yönelik negatif yaklaşımların söylem bazında yumuşatıldığı ve görsel olarak belirli imajların arkasına gizlendiği örtük oryantalizm yaklaşımı, televizyon programlarında sıklıkla karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada oryantalizm aracılığı ile yaratılan Türk imgesinin, 21. yüzyılda televizyon aracılığıyla nasıl üretildiği araştırılmıştır. Çalışma kapsamında Michael Palin’in 2007 yılında BBC kanalı için hazırladığı Michael Palin’s New Europe programının “Eastern Delight” isimli ikinci bölümü incelenmiştir. Bu programın seçilmesindeki amaç; seri halinde yapılan New Europe programlarında, Orta Avrupa, Balkanlar ve eski Sovyet Cumhuriyeleri’ni kapsayacak şekilde Avrupa Birliği’ne üye olmayan ülkelerin incelenmiş olmasıdır. Program aracılığı ile Batı ve Doğu kültürleri arasındaki farklılıklar, bir batılının gözünden anlatılmaktadır. Çalışmada göstergebilimsel çözümleme yöntemi kullanılmıştır. Programda tercih edilen söylemin de ışığında, belirli göstergelerin üzerinde durularak oryantalist imgelerin üretimine odaklanılmış ve bu göstergeler bir tablo haline getirilmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda; programın oryantalist bakış açısına bir alternatif sunamadığı ve çeşitli göstergeler aracılığıyla Türkiye’yi kuşkuyla yaklaşılan, bilinmeyen bir fantezi sahasına dönüştürdüğü tespit edilmiştir. 
Keywords : Oryantalizm, Türk İmgesi, Göstergebilimsel Çözümleme