Mevlevi Âyinlerinin Yüzyıllara Göre Dağılımı

Authors : Muattar Demet DOĞRUÖZ

Pages : 1-13

Doi:10.16950/iujad.323509

View : 11 | Download : 8

Publication Date : 2016-12-27

Article Type : Research Paper

Abstract :It is important that preschool education develops the skills because children Mevlevi Rites are classified as mystical musical forms that were composed to be performed during the Sema rituals and they are one of the lenghtiest musical forms of Turkish music. The earliest Mevlevi Rites in history were composed in pençgâh, dügâh ve hüseynî maqams and their composers are unknown. These earliest rites, known as beste-i kadim, were composed in the 16th century and since then this form has been attracting the interest of many composers. After examining the literature about the form that existed for centuries, it can be said that many examples composed after the 20th century did not have the chance to be performed and recognized. The aim of this study is to identify the all the composers of Mevlevi Rite up until now and to determine the numbers, maqams, and composers of the works in order to reveal the present situation. The data collected were examined and evaluated in the frame of the determined subject headings resulting in this descriptive study. Mevlevî âyinleri, Tasavvuf Mûsikîsi başlığı altında değerlendirilen, Mevlevî tekkelerinde semâ töreni esnasında icrâ edilmek üzere bestelenmiş olan, Türk Müziği’nin uzun formlu türlerindendir. Tarihte bilinen ilk Mevlevî âyinleri, pençgâh, dügâh ve hüseynî makamlarında bestelenmiştir ve bestekârları bilinmemektedir. Beste-i Kadîm olarak anılan bu ilk Mevlevî âyinleri 16. Yüzyılda bestelenmiş ve o günden bu yana Mevlevî âyini formu bestekârlarca ilgi görmeye devam etmiştir. Yüzyıllardan beri varlığını sürdüren Mevlevî âyinlerine yönelik ilgili literatür incelendiğinde, 20. yüzyıl itibariyle bestelenmiş âyinlerin birçoğunun meydan görmediği, yani icra şansı bulamadığından dolayı açığa çıkmadığı söylenebilir. Bu araştırmanın amacı, bugüne kadar yaşamış Mevlevî âyini bestekârlarını tespit etmek ve bestelemiş oldukları Mevlevî âyinlerini sayıları, makamları ve bestekârları açısından belirleyerek mevcut durumu ortaya koymaktır. Araştırma betimsel yöntem çerçevesinde yürütülen bir tarama (survey) çalışmasıdır. Araştırmanın evreni, Türk din musikisinin tasavvuf müziği başlığı altında değerlendirilen Mevlevî âyinleridir. Araştırmada herhangi bir örnekleme yöntemine gidilmemiş olup evrenin tümü araştırma kapsamına alınmıştır. Araştırmanın verileri; millî kütüphâne, çeşitli üniversite kütüphâneleri, Süleyman Demirel Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Öğretim Görevlisi Erdoğan Ateş özel arşivi, İzmir Devlet Klâsik Türk Müziği Korosu ses sanatkârı Ümit Yazıcı özel arşivi, bazı web sayfaları, makâle ve kitap taramaları sonucunda elde edilen veriler belirlenen konu başlıkları çerçevesinde incelenerek betimsel olarak analiz edilmiş ve değerlendirilmiştir.
Keywords : Mevlevî Âyini, Mevlevî Âyini Bestekârları, Yüzyıllara Göre Mevlevî Âyinleri, Mevlevi Rites, Composers of Mevlevi Rite, Mevlevi Rites by Centuries