TÜRKÇE’DE İLK FELSEFE TARİHİ: FELSEFE TARİHYAZIMI AÇISINDAN BİR İNCELEME

Authors : Yakup YILDIZ

Pages : 67-88

View : 12 | Download : 6

Publication Date : 2016-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Felsefe tarihçiliğimiz Fransız Aydınlanma düşünürü Fénelon’un Abrégé De La Vie Des Plus İllustres Philosophes De L’Antiquité (1726) adlı eserinin dilimize tercümesiyle başlar. Türkçe’de ilk felsefe tarihi kitabı olan bu kitap bir Osmanlı Ermenisi olan Krikor Kumaryan (Cricor Chumarian) tarafından Evvel Zamanda Â’zamü’ş-şân Olan Feylesofların İmrâr Etmiş Oldukları Ömürlerinin İcmâlidir adıyla dilimize tercüme edilmiş ve 1854’te İzmir’de basılmıştır. Aynı eser yaklaşık on yıl sonra Münif Paşa tarafından yeniden tercüme edilerek Tarîh-iHukemâ-yı Yunan adıyla bir dizi yazı olarak neşredilmiştir. Kitap daha sonra farklı yazarlar tarafından kimi kısmî tercüme, iktibas yahut sadeleştirilerek aktarılsa da bunlar bir kitap hacmine ulaşamamıştır. Bu çalışmada Fénelon’un ilgili eserinin Krikor Kumaryan ve Münif Paşa tarafından yapılan iki tercümesi felsefe tarihçiliğimizin inşası ve felsefe tarih yazımı açısından incelenecektir. 
Keywords : İlk Felsefe Tarihi, Fénelon, Abrégé, Krikor Kumaryan, Münif Paşa, Tarîh i Hukemâ yı Yunan, Felsefe Tarihyazımı, Diogenes Laertios