DAĞLIK KARABAĞ SORUNU BAĞLAMINDA TÜRK DÜNYASI JEOPOLİTİĞİ

Authors : Osman Ağir

Pages : 222-239

Doi:10.54282/inijoss.1357866

View : 79 | Download : 147

Publication Date : 2023-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Soğuk Savaş sonrası SSCB egemenliğinde bulunan Türk devletlerinin bağımsızlığına kavuşmasıyla birlikte Türk Dünyası jeopolitiği önem kazanmış ve uzun süren çabalar sonrasında Türk Devletleri Teşkilatı’nın kurulmasıyla birlikte ise Türk Devletleri ortak bir platform oluşturabilmişlerdir. Uluslararası bölgesel bir örgüt kimliği kazanan teşkilatın küresel ve bölgesel sorunların çözümüne önemli katkılar sağlayacak potansiyeli barındırmaktadır. Teşkilatın çözüm üretmesi beklenen önemli siyasi, ekonomik ve toplumsal sorunlar bulunmakla birlikte bu sorunlardan en güncel olanı zaman zaman dondurulan, zaman zaman ise sıcak çatışmaya dönüşen Dağlık Karabağ sorunudur. Tarihsel süreç içerisinde etnik yapısı değiştirilmeye çalışılmış olan Dağlık Karabağ bölgesi Nahçıvan üzerinden Türkiye ile Azerbaycan arasında, dolayısıyla Türk Dünyası arasında kurulabilecek ulaşım ve enerji nakil hatları açısından stratejik bir konuma sahiptir. Dağlık Karabağ sorununun Azerbaycan lehine çözüme kavuşması ise Türk Dünyası arasında kurulabilecek kara bağlantısı açısından son derece önemlidir. İkinci Karabağ Savaşı sonrası Azerbaycan’ın topraklarının önemli bir kısmını geri alması Türk Devletleri arasında doğrudan bir kara yolu bağlantısı oluşturulabilmesine olanak sağlaması nedeniyle Türk Dünyası açısından hem önemli bir jeopolitik kazanım hem de motivasyon kaynağı olmuştur. Ancak savaşı sonlandıran anlaşma ile Rus askerlerinin barış gücü olarak bölgeye yerleşmesi ve Rusya’nın sorunun çözümünde inisiyatif üstlenerek bölge ülkelerini kendisine bağımlı kılma çabaları Türk Dünyası jeopolitiği açısından şimdilik olumsuz bir statü oluşturmuştur. Temel amacı, Dağlık Karabağ sorununun tarihsel sürecinin açıklanarak Türk Dünyası jeopolitiğinin bu bağlamda tartışılması olan çalışmada, Dağlık Karabağ sorununun tam bir çözüme kavuşturulamamasının Türk Dünyası jeopolitiğine ne gibi etkilerinin bulunduğu sorunsalına cevap aranmaktadır.
Keywords : TÜRKİYE, RUSYA, DAĞLIK KARABAĞ, TÜRK DÜNYASI, JEOPOLİTİK