Safevî Devleti'nde Dini Otoritenin Temsilcisi Şahlar ve Şiî Ulemayla İlişkileri

Authors : Gülay Karadağ ÇINAR

Pages : 11-51

View : 12 | Download : 9

Publication Date : 2017-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Safevî Devleti Oniki İmam Şia inancı temelinde şekillenmiştir. Müesseseleşme sürecinde ise bu yaklaşımını değiştirmemiştir. Ancak Kızılbaş sufiler olarak adlandırılan devletin kurucu öğeleri yönetimden yavaş yavaş uzaklaştırılmıştır. Onların yerini bürokraside gulam olarak tabir edilen Kafkas halklar, dini ve hukuki müesseselerde ise muhacir ulema almıştır. Bu dönüşüm Şah İsmail tarafından başlatılmış Şah I. Abbas tarafından tamamlanmıştır. 1501 yılında Şah İsmail hem siyasi hem de dini otoritenin temsilcisidir. Devletin ikinci hükümdarı Tahmasb ise dini yetkilerini büyük oranda Sadr’a devretmiştir. Ancak dini ve hukuki idarenin sıkı takipçisi olmuştur. Nitekim bu çalışma kapsamında önce Safevî hanedanlığının tarikat liderliğinden hükümdarlığa yükselişi incelenecektir. Akabinde Şah’ın kendi bünyesinde topladığı dini yetkileri İran’da tesis ettiği Şiî ulema sınıfıyla paylaşımı ortaya koyulacaktır. Ayrıca yeni devlet düzeninde din adamlarının sorumlulukları üzerinde durulacak ve Şah ile münasebetleri tartışılacaktır. 
Keywords : Safevî Hanedanlığı, Kızılbaş sufiler, ulema, iktidar