İran’da Musaddık Dönemi: 1951-1953

Authors : Alptuğ KUDUOĞLU

Pages : 37-62

Doi:10.33201/iranian.501095

View : 14 | Download : 9

Publication Date : 2018-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :İran siyasi tarihinde en kritik dönemlerden biri Muhammed Musaddık dönemidir. 1940’lı yıllarda İran’da bir milliyetçi dalga bulunmaktaydı. Bu dalga 40’ların sonunda Milli Cephe’nin kurulması ile sonuçlanmıştır. Toplumun farklı kesimleri Musaddık’ın liderliği altında Milli Cephe içerisinde bir araya gelmiştir. Milli Cephe’nin kampanyası ile birlikte 1951 yılında İran petrolleri millileştirilmiş ve Musaddık Başbakan olmuştur. Musaddık ve hareketi CIA-MI6 tarafından 1953’te düzenlenen darbeye kadar İran siyasetinde etkili olmuştur. Bu çalışmada Musaddık hükümeti döneminde yaşanan siyasi gelişmeler incelenmiştir. Bununla birlikte çalışma Musaddık hükümeti tarafından yapılan reformlara ve bu reformların İran’daki siyasi alanı nasıl etkilediğine yer vermiştir. Diğer yandan Musaddık ve Büyük Güçler arasındaki mücadeleden de söz edilmiştir. 1953 Darbesi / Ajax Operasyonu olayını daha iyi anlayabilmek adına 1951-1953 arasında İran’ın hem içindeki ve dışındaki siyasi süreçleri analiz etmek önemlidir. Son olarak bu dönemin analizi İran toplumunun yabancı güçler karşısındaki kuşkuculuğunu ve 1979 Devrimi sürecini daha iyi kavrayabilmek adına bizlere katkıda bulunacaktır.
Keywords : Musaddık, Petrol, CIA, Ajax Operasyonu, İran, 1953 Darbesi