Bir Mecmûa Üç Kuşak: Vakanüvis Halîl Nûrî Bey'in Oğlu ve Şeref Hanım'ın Babası Nebîl Bey'in Şahsî Mecmûasından Hareketle Aile Bağlarından Şiir Ağlarına

Authors : Ali Emre ÖZYILDIRIM

Pages : 257-302

Doi:10.34083/akaded.651888

View : 17 | Download : 7

Publication Date : 2019-12-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Mecmûaların Osmanlı edebiyatı çalışmaları açısından son derece önemli derlemeler olduğu bilinmektedir. Vakanüvîs Halîl Nûrî Bey'in (ö. 1799) oğlu ve 19. yüzyılın kadın şairlerinden Şeref Hanım'ın (ö. 1860) babası olan Nebîl'in (ö. 1820) bugüne kadar bilinmeyen küçük şiir mecmûası ise içindeki farklı şairlere ait şiirler ve nazire ilişkileri bakımından ilgi çekici bir örnektir. Şairin ilk gençliğinde düzenlenen ve bir tür nazire derlemesi sayılabilecek olan bu şahsî mecmûada hem bugüne kadar bilinmeyen yeni şairlere ait gazeller yer almakta hem de bilinen şairlerin kayıp şiirleri bulunmaktadır. Mecmûa özellikle Mevlevî ve kalemiye mensubu olan meşhur şairlerin birbirleriyle ilişkilerini ve şuarâ meclislerinin özelliklerini yansıtan bir içeriğe sahiptir. Bu şiir mecmûası aynı zamanda hem genç bir şairin mecmûa düzenleme pratiklerine, hem mecmûalarda yer alan şiirlerin divanlara yansıma sürecine, hem de nazire şiirlerin nasıl bir ortamda yazıldığına ışık tutacak detaylara da sahiptir. Mecmûada en çok şiiri bulunan isimlerden birinin şairin yakın aile dostu Şeyh Gâlib (ö. 1799) olduğu özellikle vurgulanmalıdır. Şeref Hanım'ın (ö. 1860), babasına ait bu mecmûanın sonuna kendi şiirlerini eklemesiyle derleme daha da zenginleşmiş aile boyu bir mecmûa vasfı kazanmıştır.
Keywords : Nebîl Bey, Şeref Hanım, Vakanüvîs Halil Nûrî, Şeyh Gâlib, mecmûa i eş'âr, nazire, nezire mecmûası, divan edebiyatı, 18 yy Türk edebiyatı, 19 yy Türk edebiyatı