Abdurrahmân Nâcim Efendi ve “Hüviyyet-i Sübhânî ve Mâhiyyet-i İnsânî” Adlı Şerhi

Authors : İsmail Hakkı AKSOYAK

Pages : 1051-1068

Doi:10.34083/akaded.825118

View : 12 | Download : 8

Publication Date : 2020-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Abdurrahman Nâcim Efendi 19.yüzyıl şair ve bürokratlarındandır. Nâcim Efendi, bin sekiz yüz otuz üç yılında Süleymaniye’de dünyaya gelmiştir. Babası Süleymaniye eşrafından Mehmet Bey’dir. Nâcim Efendi, Süleymaniye ve Bağdat medreselerinde eğitim görüp icazetname almıştır. Daha sonra İstanbul kütüphaneleri müfettişliğine tayin oldu. Bir müddet Tunus ve Paris’te görev yaptıktan sonra Bayezid Rüşdi mektebi Farsça öğretmenliğine tayin olmuş, daha sonra da Vakayii Zabtiye gazetesi müdürlüğüne, İstanbul temyiz meclisi şubesi mümeyyizliğine tayin olundu. Sırası ile Bükaülaziz,Baalbek, Lâzkiye, Hasbiya, Cebele-i Edhemiye kaymakamlıklarını yaptıktan sonra Lüleburgas ve Edirne savcılığı yapmıştır. Şair görevleri neticesinde mütemayiz rütbesi, dördüncü rütbe Osmanî nişanı ve iftihar madalyası elde etmiştir. Nâcim Efendi, 1312/1895 yılında Harpu’ta vefat etmiştir. Türkçe, Farsça, Arapça dillerini konuşup yazacak seviyede, Kürtçeyi de konuşacak seviyede bilmektedir. Nâcim Efendi, bu dillerde pek çok eser yazmıştır. Bu eserlerden bir tanesi de bu çalışmanın konusu olan Hüviyyet-i Sübhânî ve Mahiyyeti İnsânî’dir. Eser, “Biz âyîneyiz sûret-i lâhut-nümâyız/Biz mazhar-ı eltâf-ı Hudâ mest-i gedâyız.” matlalı gazelin şerhidir. Eser, Nâcim Efendi’nin el yazısı ile 1296/1878 yılında basılmıştır. Bu çalışmada adı geçen eserin çeviri yazı metnine yer verilecektir.  
Keywords : Nâcim Efendi, şerh, 19 yüzyıl Klasik Türk edebiyatı