Fehîm-i Kadîm Divanı’ndan Klasik Türk Edebiyatı Sözlüğüne Katkılar

Authors : Yusuf Can TIRAŞ

Pages : 325-338

Doi:10.34083/akaded.1151389

View : 18 | Download : 8

Publication Date : 2022-10-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Klasik Türk edebiyatı metinlerini anlamak ve anlamlandırmak amacıyla yapılan çalışmalardan biri bağlamlı dizin ve işlevsel sözlüklerdir. Bağlamlı dizin ve işlevsel sözlükler sayesinde bir metinde yer alan tüm sözcük ve sözcük grupları eser bağlamında ele alınmaktadır. Bu tür çalışmalar sayesinde sözcüklerin yeni anlam ve kullanım sıklıkları, şairin ya da yazarın üslubu, dili hakkında daha ayrıntılı bilgi alınabilmektedir. Ayrıca, bu sözlüklerle birlikte bir sözcük ya da sözcük grubunun ilk defa hangi eserde, ne şekilde ele alındığı belirlenebilmektedir. Bu amaçla geliştirilen TEBDİZ projesi ile bu tür sözlükler hazırlanmış ve hazırlanmaya devam etmektedir. Bu makalede, bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük yöntemiyle hazırlanan Fehîm-i Kadîm’in Divanı ele alınmıştır. Makalenin giriş bölümünde bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük hakkında genel hatlarıyla bilgi verilmiştir. İlk bölümde Fehîm-i Kadîm Divanı’nda yer alan fakat klasik Türk edebiyatında sıklıkla kullanılmayan ifadelere yer verilirken ikinci bölümde Fehîm-i Kadîm’in sözcüklere verdiği farklı anlamlar gösterilmiştir. Böylece bu sözcük ve sözcük gruplarının klasik Türk edebiyatı sözlüklerine girmesi amaçlanmıştır.
Keywords : Klasik Türk Edebiyatı, Sözlük, Sebk i Hindî, Fehîm i Kadîm, Divan