Sıyâmî ve Yeni Bir Eseri: Hakâyık u Dekâyık

Authors : Esma ŞAHİN ÖZTAŞ

Pages : 1-26

Doi:10.34083/akaded.1168415

View : 20 | Download : 9

Publication Date : 2022-10-30

Article Type : Research Paper

Abstract :16. yüzyıl şairlerinden Sıyâmî, yakın zamanlara kadar herhangi bir eseri bilinmediği için adından söz edilmeyen, biyografik kaynakların satır aralarında saklı kalmış bir şairdi. Sıyâmî ismi, ilk olarak tespit edilen Dîvân’ı ve Dîvân içindeki Antakya Şehrengizi ile yakın zamanlarda anılmaya başlanmış, daha sonra Hümâ vü Hümâyûn adlı bir mesnevisi bulunduğu ortaya çıkmıştır. Hakâyık u Dekâyık şairin tespit edilmiş yeni bir eseridir. Bu eserle birlikte şu ana kadar şaire ait gün yüzüne çıkan eser sayısı dörde ulaşmıştır. Tezkire yazarı Ahdî’nin özensiz de olsa çok yazan bir şair olarak zikretmesine bakılırsa Sıyâmî’nin kütüphanelerde keşfedilmeyi bekleyen başka eserleri bulunması muhtemeldir. Sıyâmî’nin makalenin konusu olan Hakâyık u Dekâyık eseri tasavvufi-alegorik bir mesnevidir. Avusturya Ulusal Kütüphanesi’nde bir nüshası bulunan eser bu makale ile tanıtılmıştır. Makalede önce tezkirelerde adı geçen Sıyâmîler arasından tanıtımı yapılacak eserin sahibi Sıyâmî ve hakkındaki bilgiler netleştirilmeye çalışılmıştır. Daha sonra bazı mecmualardan şairin kimliği ve kişiliği hakkında ipucu taşıyan bilgiler derlenerek değerlendirilmiştir. Şairin hâlihazırda bilinen eserleri genel hatlarıyla tanıtıldıktan sonra yeni tespit edilen eserinin nüsha tavsifi yapılmış ve konusu hakkında bilgi verilmiştir. Eser, diğer eserlerine kıyasla şairin tasavvufî kimliğini birebir yansıtması yanında memleketini bizzat kendi dilinden nakletmesiyle Ahdî’nin verdiği bilgiyi doğrulayıp pekiştirerek biyografisine sunduğu katkı bakımından önemlidir.
Keywords : klâsik Türk edebiyatı, mesnevi, tasavvuf, yazma eser