Bosnalı Âsım Dîvânı’ndaki Deyimler Üzerine Bir İnceleme

Authors : Hatice GÜLPINAR

Pages : 1666-1693

Doi:10.34083/akaded.1151074

View : 12 | Download : 6

Publication Date : 2022-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışmamıza esas aldığımız Bosnalı Âsım Dîvânı insert ignore into journalissuearticles values(İnceleme-Tenkitli Metin);, Orhan Kurtoğlu tarafından hazırlanmıştır. Bosnalı Âsım, 17. yüzyılın ikinci yarısı ile 18. yüzyılın başlarında yaşamış bir şairdir. Yüzyılın diğer şairlerine nazaran adı pek duyulmamıştır. Ancak divanında kullandığı deyimler ve deyimlerin şiirde yerli yerinde kullanılması, bu deyimlerin çeşitliliği ve böylelikle Türkçenin bir şiir dili olarak işlenmesi; onu yaşadığı dönemin diline ışık tutacak önemli isimler arasına katmaktadır. Âsım, aynı zamanda bu söz varlıklarını eserinde incelikle kullanarak klasik Türk edebiyatının da deyimler kanalıyla millî kültür unsurlarını bünyesinde barındırdığını göstermiştir. Bu çalışmada Bosnalı Âsım Dîvânı’nda yer alan 577 deyim tespit edilmiş, bunlar şekil ve kavram özellikleri bakımından iki ana başlık altında sınıflandırılmıştır. Bazı deyimler gösterdikleri özelliklere göre birden fazla gruba dahil edilmiştir. Çalışmanın bir sözlük çalışmasından ziyade bir tasnif çalışması olması amaçlandığından deyimlerin anlamları üzerinde durulmamıştır. Deyimlerin klasik Türk şiirinin kurallara bağlı kalıpları içinde varlığını devam ettirebiliyor olması hem günümüz insanının klasik Türk şiirine bakışını değiştireceği fikri hem de dil ve kültür varlığımıza sağlayacağı katkılar çalışmamızın çıkış noktası olmuştur.
Keywords : 17 yüzyıl, Bosnalı Âsım, Divan, Deyim, Klasik Türk Edebiyatı