Şükûfe Nihal’in Yalnız Dönüyorum Adlı Romanında Aydın Bir Cumhuriyet Kadınının Dünyası

Authors : Alev Onder

Pages : 1961-1986

Doi:10.34083/akaded.1327096

View : 81 | Download : 94

Publication Date : 2023-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Cumhuriyet döneminin ilk kadın şair, yazar ve eğitmenlerinden Şükûfe Nihal toplumsal tarihin önemli kırılma noktalarına tanıklık ederek kaleme aldığı eserlerinde sosyal meselelere duyarlığını ortaya koyar. Yazar, bu çalışmada tahlil edilen Yalnız Dönüyorum adlı romanında 1908-1930 yılları arasında yaşanan toplumsal değişimin kadın bireylerin kimlik inşasına etkilerini biyografik bilgi ve tarihsel gerçekliğe dayanan unsurlar aracılığıyla yansıtır. Meşrutiyet, Mütareke dönemi, Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyetin kuruluş yıllarında hürriyet ve eşitlik arayışları romanda Yıldız’ın millî kimlik ve benliğe dair düşünceleri aracılığıyla aktarılır. Romanda mutsuz bir evlilik anlatılırken bireysel tarih ile toplumsal tarihe eş zamanlı ayna tutulur. Bu çalışmada kadın ve kadınlık tanımları, toplumsal cinsiyet rolleri, evlilikte iktidar ilişkileri, toplumsal vazife hususlarının romanda ele alınışı feminist edebiyat eleştirisi ışığında irdelenecektir. Yazarın sosyal meselelere dair savunduğu tezler kadın kimliğinin inşası odak kılınarak değerlendirilecektir. Ulus devlet inşasında ön plana çıkan "yeni hayat” konusuna Yıldız’ın eleştirel yaklaşımı ortaya konulurken "yeni kadın” imgesinin kurmacadaki izleri sürülecek Yıldız’ın kişilik gelişiminde cinsler arasındaki hiyerarşilerin etkisi sorgulanacaktır. Ahlaki çöküşün ve yozlaşmanın tasvir edildiği romanda bilgili ve kültürlü aydın kadınların idealize edilmesinde milliyetçilik ideolojisinin etkisi dikkat çekmektedir. Olumlu ve olumsuz kadın portreleri toplumsal sorunlara dair duyarlık ölçütü ile keskin çizgilerle ayrılırken modern kadın imgesinin romanda nasıl sorunsallaştırıldığı Yıldız’ın kimlik inşası odağında ele alınmaktadır.
Keywords : Şükûfe Nihal, Yalnız Dönüyorum, Feminist Edebiyat Eleştirisi