Kısa Öykü Ölçütleri Işığında Sami Paşazade Sezâi’nin “Hiç” Adlı Kısa Öyküsünün İncelenmesi

Authors : Ebru Değe Güven

Pages : 181-199

Doi:10.34083/akaded.1440509

View : 96 | Download : 120

Publication Date : 2024-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İngilizcede ‘short story’ olarak kullanılan kısa öykü edebi tür olarak 19.yüzyılda Amerika’da ortaya çıkar. Poe’nun kısalık, etki birliği ve yoğunluğa odaklanan çalışmaları kısa öykü türünün ilk ölçütleridir. Eleştirmenler tarafından uzun süre ihmal edilen kısa öykü 1950’den sonra gelişir. Yayımlanan yeni çalışmalarla kısa öykü kuramına ait temel ölçütler belirlenir. Türk edebiyatına kısa öykü 19.yüzılın sonunda terminoloji sorunuyla birlikte girer. Yazarlar öykü ön sözlerinde ve dergilerde yayımladıkları yazılarla roman ve öykü türlerini birbirinde ayırmak için uğraşır; öykü sözcüğünün de literatüre girişi ile kuramsal çalışmalarda aynı türün kısa öykü, kısa hikâye, küçük öykü, küçük hikâye şeklinde farklı adlandırmaları izlenir. Türk edebiyatında geleneksel öykü çizgisinin değişmesinden sonra ilk modern kısa öykü kitabı olarak kabul edilen Küçük Şeyler yayımlanır. Bu çalışmada kısa öykü türünün kısalık, bütünlük, yoğunluk, şiirsellik, sıkıştırma, sıradanlık, yazar mesafesi, açık son gibi temel ölçütleri üzerinde durulmuş ve Küçük Şeyler öykü kitabında bulunan “Hiç” adlı öykü saptanan ölçütlere göre incelenmiştir. Çalışma sonucunda eserin kısa öykü ölçütlerine göre kısalık, bütünlük, şiirsellik, sıkıştırma, sıradan konulara odaklanma, edilgen bireyleri ele alma ve epifani açısından uygun olduğu; yoğunluk, olay örgüsünde ve zamanda kırılma, yazar mesafesi, açık son ve okur katılımı açısından ise uygun olmadığı tespit edilmiştir.
Keywords : Yeni Türk Edebiyatı, Öykü, Modern Kısa Öykü, Sami Paşazade Sezai, Küçük Şeyler