Bir Münâcât Örneği Olarak Kul Deli Münâcâtı

Authors : Orhan Ay

Pages : 1044-1063

Doi:10.34083/akaded.1501921

View : 127 | Download : 46

Publication Date : 2024-08-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Allah’a yalvarmak, yakarmak, istek ve niyâzda bulunmak anlamlarına gelen münâcât, Türk edebiyatının ilk dönemlerinden beri kullanılan bir türdür. Manzum ve mensur şeklinde yazılan münâcâtlar İslâmiyet’ten sonra ilk olarak Arap edebiyatında ortaya çıkmış, oradan Fars ve Türk edebiyatlarına geçmiştir. Klasik Türk edebiyatında ilk örneği Ahmed Fâkih tarafından yazılan münâcât, bu edebiyatın son devri olan XIX. yüzyıla kadar etkisini artırarak devam etmiştir. Müstakil münâcâtlar olduğu gibi mürettep dîvânlarda, mesnevi ve değişik manzum eserlerde münâcât kısımlarına rastlamak mümkündür. Münâcâtlar günahlardan nedamet edip pişmanlıkla Allah’a tövbe ve istiğfar niyetiyle yazıldığından edebi kaygılardan uzak, içten ve samimi bir üslup; sade ve anlaşılır bir dille yazılmışlardır. Türk edebiyatında genel olarak aruzun kısa kalıpları kullanılmakla beraber çalışmamızın konusunu teşkil eden Kul Deli Münâcâtı’nda olduğu gibi bestelenmek amacıyla 8’li hece ölçüsüyle yazılan ve nakaratlar ihtivâ ettiğinden belirli bir ezgiyle söylenen münâcâtlar da mevcuttur. Bu çalışmayla kaynaklarda hayatı hakkında herhangi bir bilgiye rastlanmayan Şair Kul Deli’ye ait Diyanet İşleri Başkanlığı Yazma Eserler Kütüphanesi Dewey 810 23 numarada kayıtlı yazmanın 57a-59a varakları arasında yer alan münâcâtın transkripsiyonu ve tahlili yapılmıştır.
Keywords : Türk Edebiyatı, Münacat, Kul Deli, Kul Deli Münacatı