İslam Toplumunun Ekonomik Strüktürü: Eleştirel Bir Değerlendirme

Authors : Mustafa ACAR

Pages : 99-134

Doi:10.54863/jief.1026192

View : 11 | Download : 11

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Other Papers

Abstract :Yakın geçmişte kaybettiğimiz üstad Sezai Karakoç hiç kuşkusuz Türkiye'nin yirminci yüzyılda yetiştirdiği en üretken şair, edebiyat ve düşünce adamlarından biriydi. Özellikle 1960’lı ve 1970’li yıllarda çok sayıda eser vermişti. Bu çalışmada Karakoç’un 1960’lı yılların sonlarında kaleme aldığı İslam Toplumunun Ekonomik Strüktürü adlı eserinin eleştirel bir değerlendirmesi yapılmaktadır. Esas itibariyle bir kapitalizm ve komünizm eleştirisi olan eserde yazar İslam’ın bunlardan çok daha üstün bir alternatif olduğunu ortaya koymaya çalışmaktadır. Şairler, sanatçılar ve düşünce insanlarının eserlerini değerlendirirken iki yanlıştan birine düşmekten kaçınmalıdır. Yazarın veya eserin siyasi, dini veya ideolojik saiklerle aşırı yüceltilmesi bir aşırılık; buna karşılık eserin üretildiği koşulların gözardı edilmesi başka bir aşırılıktır. Doğrusu, yazarın çabasının takdir edilmesi, ama eserin eleştirel bir değerlendirmeye tabi tutulmasıdır. İslam Toplumunun Ekonomik Strüktürü, Soğuk Savaşın devam ettiği, “68 kuşağı”nın Batılı kapitalist rejimlere karşı kitlesel tepkiler gösterdiği, komünizmden umutların henüz kesilmediği, Türkiye'nin komünizm tehlikesine karşı Batılı kapitalist blok içinde kendine yer edinmeye çalıştığı bir dönemde kaleme alınmıştır. Eserin kapitalist ve komünist modellere öykünmek yerine kendi tarihsel birikimimize dayalı İslami bir model geliştirme anafikri makul bir fikirdir. Ancak eser bu anafikri temellendirmek için kapitalist ve komünist modeller üzerinden Batı dünyasını olumsuz anlamda aşırı genellemelere tabi tutmakta, indirgemeci bir yaklaşım sergilemektedir. İslam dünyasıyla ilgili olarak ise olumlu aşırı genellemelerle fazlasıyla tozpembe bir tablo çizmektedir. Bu çalışma eserin kritik bir değerlendirmesini yapmakta ve son tahlilde asıl tercihin kapitalizm, komünizm ve İslam arasında değil, devletçi-kumandacı sistem ile serbest piyasacı sistem arasında yapılacak bir tercih olduğunu vurgulamaktadır
Keywords : Sezai Karakoç, İslam toplumu, Müslüman dünya, İslam toplumunun ekonomik yapısı, İslam ekonomisi, İslam iktisadı, Müslüman dünya, İslam toplumunun ekonomik yapısı, İslam ekonomisi, İslam iktisadı