EMTİA VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMESİNDE TARAFLARIN HUKUKİ KONUMUNUN İSLAM HUKUKUNA GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ

Authors : Abdullah Onur

Pages : 210-240

Doi:10.54863/jief.1338284

View : 98 | Download : 83

Publication Date : 2023-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Vadeli işlem sözleşmesi, özellikle Bretton Woods anlaşmasının çökmesinden sonra ülke paraları ve emtia fiyatlarındaki aşırı dalgalanmadan korunabilmek amacıyla ortaya çıkmış bir sözleşmedir. Bu sözleşmede yükümlülükler gelecekte belirlenen bir tarihte gerçekleştirilmektedir. Bu sözleşmeler, organize borsalarda gerçekleştirildiğinden dört taraflı bir yapı arz eder. Bunlar, asıl satıcı ve müşteri, aracılar ve takas merkezidir. Bu taraflar, kendi içinde farklı tasniflere sahiptir. Bu taraflardan asıl satıcı ve müşterinin hukuki konumu hakkında ihtilaf yokken, aracılar ile takas merkezinin hukuki konumu hakkında ihtilaf bulunmaktadır. Vadeli işlem sözleşmesi, bu tarafların birbiriyle kurduğu bağ neticesinde ortaya çıkmaktadır. Bu makalenin konusu organize piyasalarda gerçekleştirilen emtia vadeli işlem sözleşmelerinin taraflarını ve birbiriyle kurdukları hukuki ilişkiyi İslam hukuku açısından analiz etmektir. Yapılan analiz neticesinde aracıların asıl taraflara vekil olarak takas merkeziyle emtia vadeli işlem sözleşmesi gerçekleştirdiği sonucuna ulaşılmıştır. Takas merkezi ise her bir sözleşmede karşı taraf olarak piyasada bir nevi garantör vazifesini yerine getirmektedir. Bu sonuç, emtia vadeli işlem piyasalarında tarafların İslam hukukuna göre hukuki açıdan konumlandırılması ve anlaşmazlık durumunda çözüme ulaşılması açısından önemli bir niteliğe sahiptir.
Keywords : İslam iktisadı, Takas Merkezi, Aracılar, Karşı Taraf Olma, Garantör Olma