ضوابط ووسائل الخروج على الحاكم وفق قواعد الشريعة الإسلامية

Authors : Anas ALKAHWAJİ

Pages : 169-200

View : 9 | Download : 5

Publication Date : 2020-10-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, İslam ilim geleneğinde bir tür olan “siyaset-i şeriyye” kapsamına giren ülkeyi yöneten kimseye (hâkim) muhalefet konusunu ele almakta, İslam’da hâkim kavramının tanımı üzerinden bu ifadenin geçmişte halifeye, bugün de devlet başkanı ve krala karşılık gelip gelmediğini tartışmaktadır. Bu bağlamda devletin yöneticisine muhalefet ya da karşı çıkma ile kastedilenin ne olduğunu dini referansları esas alarak açıklamaya çalışmakta, buna ilaveten hâkime karşı çıkmanın gerekçeleri ve dini kaideler çerçevesinde karşı çıkmanın aşamaları üzerinde durmaktadır. Bu aşamalar: önce uyarmak, rahatsızlıklar konusunda seçici kurula (ehl-i hal ve’l-akd) başvuru, kınama, ifşa etme, oturma eylemleri, sivil itaatsizlik ve gösteriler gibi barışçıl yollarla başlamaktadır. Hâkimden kendini azletmesini istemekten başlayıp yöneticinin azledilme aşamaları ile devam etmektedir. Çalışma, yöneticiye karşı çıkma sürecinin nasıl işleyeceği hususuna aşamalarıyla birlikte değinenerek yöneticinin azledilip değiştirilmesi konusuyla ilgili diğer mekanizmaları ortaya koymaktadır.
Keywords : Yöneticiye karşı çıkma, nasihat etme, ehl i hal vel akd, oturma eylemleri, sivil itaatsizlik, protesto, halk devrimi