Kültürel Formların Düşüşü ve İslami Yaşantının Sekülerleşmesi -Selefî Akım ve Modernist Söylemin Dindarlığı Dönüştürücü Etkisi-

Authors : Saffet KÖSE

Pages : 1-42

View : 13 | Download : 4

Publication Date : 2020-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Günümüz İslam toplumları iki zihniyet ile sınavdadır. Birincisi, sahih ve saf İslam’ı yeniden inşa etme iddiasıyla hayatı şirk ve bid‘at üzerinden okuyarak belirledikleri dar çerçevenin dışında kalan bütün kültürel formları, inanç değerlerini söz konusu iki kavrama sıkıştıran Selefî söylemdir. İkincisi, İslam’ın ilk ana kaynağı Kur’ân-ı Kerîm’i ve kısmen de ikinci kaynak Sünneti, bir taraftan bireysel, özgürlükçü, rasyonel, bilimsel ve seküler kavramlar üzerinden okurken, diğer yandan bu kavramları yine bu iki kaynak üzerinden meşrulaştırmaya çabalayıp, yine de kısır döngü içinden çıkamayan modernist söylemdir. Her iki akım da iki noktada hemfikirdir: Birincisi Müslümanların ciddi bir düşünce krizi içinde bulunduğunu, ikincisi de Kur’ân ve Sünnetin sorun çözücü özelliğine sahip olduğuna dair kabuldür. Ancak bazen örtük biçimde bazen de açıkça bunun önünde geleneğin engel oluşturduğunu söyleyip ona ciddi şekilde muhalefet etmektedirler. Özellikle Müslümanların ürettikleri kültürel formları İslam’ın önünde engel olarak görüp bu tür uygulamaları hedef almaktadırlar. Bu akımlar kültürünü üretmeyen dinin sürekliliğini sağlayamayacağının farkında değillerdir. Öte yandan her iki akımın da, fiilen öne çıkan ve çözümsüz görünen bazı pratik sorun alanlarına vurgu yapsalar da, dini düşünce ve hayat içinde bu değişimin sistem bütünlüğü içinde nasıl olacağına dair yöntemsizliği daha büyük sorunlara yol açmaktadır. Taklide karşı olan Selefi akım farkında olmadan gelenek içinde seçmeci bir taklidi öngörürken modernistler geleneğin taklidine karşı tepkisel bir duruş sergileyip Batılı/modern uygulamaların taklidine doğru yol almaktadırlar. Her ikisi de aynı noktada birleşirken açık bir çelişki içinde bulunmaktadırlar. Bu makale, onların düşünce kodları, çelişkileri, birleştikleri, farklılaştıkları noktaları ve hedef aldıkları gelenek ve kültürel formların sürekliliklerinin önemini ortaya koymayı amaçlamaktadır
Keywords : Selefi Akım, Modernist Söylem, Gelenek, Şirk, Bidat, Kültürel Formlar