İsa b. Eban’ın Âm, Hâs ve Âm’ın Tahsisiyle İlgili Görüşleri

Authors : Alpaslan ALKIŞ

Pages : 19-37

View : 12 | Download : 7

Publication Date : 2019-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Hanefî mezhebinin usûlünün oluşumunda öncü rolü olan İsa b. Eban, İmam Muhammed’in öğrencisi olmuş ikinci nesil mütekaddimûn fukahâdandır. Îsâ b. Ebân, İmam Muhammed’in öğrencileri arasında kaynaklarda usul ve fürûa dair görüşlerine en çok yer verilen âlimlerden biri olmuştur. Hanefî usul kitaplarında onun görüşleri özellikle sünnet-hadis ve âmm’ın tahsisi bahislerinde nakledilmiştir. İsa b. Eban Hanefî usulünün de daha sonra Hanefî görüşü haline gelen birçok usul kaidesini de ortaya koyan kişi olmuştur. Ayrıca İsâ b. Ebân, kendisinden önceki mezhep imamlarının görüşlerini benimsemekle birlikte onlardan farklı yaklaşımları ve kendine özgü metodu olan bir usulcü olarak tanınmıştır. Ancak İsa b. Eban’ın eserleri günümüze ulaşmamıştır. Bu nedenle fıkıh usûlüne ait görüşlerine çoğunlukla Cessâs’ın el-Fusûl fi’l-Usûl eserinden ulaşılmıştır. İsa b. Eban’ın, fıkıh usulündeki âm ve hâs hakkındaki görüşleri ile âm’ın tahsisi ve âm ile hâs’ın tearuz durumları bu çalışmada incelenmeye konu edinilmiştir.
Keywords : İsa b Eban, Cessâs, İslam Hukuk Usûlü, Âm, Hâs