Kefevî’nin Ketâ’ib’inde Ebussuûd Efendi

Authors : Betül ÇOBAN

Pages : 655-680

Doi:10.26650/iuitd.2020.689964

View : 12 | Download : 11

Publication Date : 2020-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Ebussuûd Efendi, Osmanlı devletinin her alanda zirveyi yaşadığı bir dönemde ilmî olarak en önde gelen isimlerden olmuş, şeyhülislamlık gibi mühim bir görevi ifa etmiştir. Şeyhülislamlık ve şeyhülislamlıktan önceki görevleri boyunca birçok olayla karşılaşan Ebussuûd, gerek fetvaları gerek fıkhî görüşleri ile ulemaya, halka ve devlet erkânına yol göstermiştir. Bu araştırmada Mahmûd b. Süleyman el-Kefevî’nin, Ketâib adlı eseri kapsamında Ebussuûd’un biyografisinin, eserde geçen fetvalarının ve onun görüşlerine yapılan atıfların, ulema ve devlet erkânı ilişkilerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmayı diğerlerinden farklı kılan husus, çağdaşı tarafından hazırlanan bu eserde Ebussuûd Efendi’nin hayatı ve fetvalarına dair farklı bilgileri tespit etmeye çalışmasıdır. Öncelikli olarak Ebussuûd ile ilgili eserdeki bilgiler ve fetvalar tespit edilmiştir. İkinci adım olarak bu bilgilerin ve fetvaların önceki çalışmalarda yer alıp almadığı araştırılarak, Ketâib’deki Ebussuûd ile ilgili nakillerin değeri incelenmiştir. Önceki çalışmalardan farklı olarak; sabînin mahfelde Kur’an-ı Kerim okuması, sabîye ölünün ruhu için Kur’an-ı Kerim okutulması, Kur’an-ı Kerim okuyana ‘ahsente’ demenin küfrü gerektirdiği bilgilerine ulaşılmıştır. Bunun yanında Ebussuûd’un nezr konusunda İmam Züfer’in görüşü ile fetva vermesi ve padişahın özel hazinesindeki mallar için zekat gerekip gerekmediği fetvasını, Kırım Hanı Devlet Giray’ın sorusu üzerine yazdığı ulaşılan bilgilerdendir.
Keywords : Ebussuûd, Kefevî, Ketâib, Şeyhülislam, Fetva