Malay Dünyasının İlk Mutasavvıf Şairi Hamza Fansûrî’nin İkan Tunggal Şiiri Bağlamında Vahdet-i Vücûd Anlayışı

Authors : Eyyüp TUNCER

Pages : 267-290

Doi:10.26650/iuitd.2021.853369

View : 16 | Download : 10

Publication Date : 2021-03-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Hamza Fansûrî, Malay dünyasının ilk mutasavvıf şairi olarak bilinmektedir. Malay takımadalarına ilk kez vahdet-i vücûd nazariyesini taşıyan ve tasavvufî hislerini rubâî formunda nazım ile ifade eden bir şahsiyet olması açısından hem tasavvuf hem de edebiyat sahasında incelenmesi gereken önemli isimlerden biridir. Bölgede tasavvuf ve edebiyatı birleştiren öncü bir kişilik olmasından dolayı Malay dünyasının “Celâleddîn-i Rûmî”si olarak nitelendirilmiştir. Hamza Fansûrî, “İkan Tunggal” isimli şiirinde vahdet-i vücûd anlayışını ana temalarıyla ortaya koymaktadır. Şiir, muhteva ve üslup açısından incelendiğinde Bâyezîd-i Bistâmî, Hallâc-ı Mansûr, İbnü’l-Arabî başta olmak üzere Ferîdüddîn-i Attâr, Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî, Sadreddin-i Konevî, Fahreddîn-i Irâkî, Sa’dî-i Şîrâzî, Abdülkerîm-i Cîlî, Abdurrahmân-ı Câmî gibi önemli isimlerin geliştirdiği ve yorumladığı vahdet-i vücûd düşüncesinin farklı bir dilde yeniden ifade edilişi olarak değerlendirilebilir. Hamza Fansûrî, İkan Tunggal şiirinde genellikle sembolik bir dil kullanmakta; “hakîkat-i Muhammediyye/nur-ı Muhammedî” ve bunun bir tezahürü olan “insân-ı kâmil” konusunu vahdet-i vücûd terminolojisi çerçevesinde işlemektedir.
Keywords : Hamza Fansurî, Klasik Malay Edebiyatı, Endonezya Edebiyatı, , Vahdetü'l Vücûd