Cemâleddin Mahmûd el-Konevî’nin Hayatı, Eserleri ve Müntehabü Vakfey Hilâl ve’l-Hassâf İsimli Muhtasarı

Authors : Yasin ERDEN

Pages : 235-292

Doi:10.26650/iuitd.2022.1013346

View : 11 | Download : 7

Publication Date : 2022-03-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Kınalızâde Ali Efendi, istibdâl risalesinde Hilâl b. Yahyâ ile Hassâf’ı “Vakıf [hukuku] semasının parlayan yıldızları ve vakıf [hukuku] çatısının üzerinde yükseldiği temel sütunlar.” olarak tavsif etmektedir. Hanefî fıkhının teşekkül döneminde yaşamış Hilâl ve Hassâf’ın vakıf hukukuna dair kaleme aldıkları kitaplar öneminden dolayı ilerleyen dönemlerde ihtisar edilmeye başlanmıştır. İlk olarak Gazneli Devleti’nde kadılık ve başkadılık görevlerinde bulunmuş Nâsıhî’nin bu iki kitaba dair muhtasar yazdığı bilinmektedir. Nâsıhî’den yaklaşık üç buçuk asır sonra vefat eden Memlük başkadılarından Cemâleddin Mahmûd el-Konevî de benzer bir muhtasar kaleme almıştır. Son olarak Dımaşklı Hanefî fakih Burhânüddîn Trablusî el-İsʿâf fî ahkâmi’l-evkâf isimli bir muhtasar kaleme almıştır. Yapılan incelemeler neticesinde Cemâleddin Mahmûd el-Konevî’ye ait muhtasarın halen kütüphanelerde el yazma olarak beklediği anlaşılmaktadır. Bu çalışma, “İbnü’s-Sirâc” diye tanınan Cemâleddin Mahmûd el-Konevî’nin hayatı ve eserleri hakkında değerli bilgiler sunmakta, ayrıca Konevî’nin Hanefî vakıf hukuku alanında kaleme aldığı Müntehabü Vakfey Hilâl ve’l-Hassâf isimli muhtasarının tahkikli neşrini konu edinmektedir. Kaynaklarda Konevî’nin, Memlük Devleti’nde Dımaşk başkadılığı görevini icra ettiği, hadis, tefsîr ve akâid eserleri kaleme alması yanında fıkıh alanındaki çalışmalarının daha fazla olduğu ifade edilmektedir.
Keywords : Fıkıh, Vakıf, Muhtasar, Cemâleddin Mahmûd el Konevî, Müntahebü Vakfey Hilâl vel Hassâf