Lâleli Külliyesi Hat Düzeni (Kitabe ve Yazıların Değerlendirilmesi)

Authors : Mustafa SÜRÜN

Pages : 321-377

Doi:10.26650/iuitd.2023.1124273

View : 9 | Download : 9

Publication Date : 2023-03-31

Article Type : Research Paper

Abstract :III. Mustafa insert ignore into journalissuearticles values(1757-1774); tarafından 1760-1764 yıllarında inşa ettirilmiş olan Lâleli Külliyesi mimari özellikleri ile Osmanlı’nın klasikten Batılılaşmaya geçişi esnasındaki ara dönemi temsil etmektedir. Külliye bu yönüyle 18. yüzyılda yaşanan toplumsal ve zihinsel kırılmaların, mimari üzerinden de takip edilmesine imkân sağlamaktadır. Mimar Mehmed Tahir Ağa insert ignore into journalissuearticles values(ö. 1202/1788’den sonra); tarafından tamamlanan külliye zaman içerisinde birçok kez tamir görmüştür. III. Mustafa döneminde İstanbul’un genelini tahrip eden deprem ve yangın gibi afetlerden külliye de etkilenmiştir. İstanbul’un birçok yapısını yeniden inşa ve ihya etmesi sebebiyle III. Mustafa önemli bani padişahlar arasında yer almaktadır. Makalemizde bütün bu tarihî süreç ve bahsedilen olguların mimariye bağlı unsurlardan biri olan yazılarda nasıl bir etkinin olduğu ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Genelde mimarideki biçimsel ve işlevsel değişikler ele alınırken mimariye bağlı diğer unsurların kendi istikametleri göz ardı edilebilmektedir. Özellikle mimarinin ayrılmaz bir parçası olan yazı ve kitabelerin gerek konumları gerekse içerikleri bu açıdan değerlendirilmelidir. Çünkü kitabeler dinî içerikler yanında değişen toplumsal sosyoloji karşısında siyasi içerik ve mesajlar da taşıyabilmektedir. Bu makalede Lâleli Külliyesi’nin sahip olduğu kitabe ve yazılar bütün yönleriyle değerlendirilmeye çalışılmıştır.
Keywords : Türk İslam Sanatları Tarihi, Lâleli Külliyesi, III Mustafa, Hat, Kitabe, Mimar Tahir Ağa