Ülkemizde Uygulanan Faizsiz Bireysel Emeklilik Sisteminin İslam Hukuku Açısından Değerlendirilmesi

Authors : Necmeddin GÜNEY, Yusuf Erdem GEZGİN

Pages : 91-114

Doi:10.26650/iuitd.2023.1219326

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2023-03-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bireysel Emeklilik Sistemi insert ignore into journalissuearticles values(BES); ülkemizde sigortacılık sektörünün hayat ve emeklilik branşının önemli bir unsurudur. BES, kişilerin çalıştıkları dönemde yaptıkları tasarruflarının uzun vadeli olarak değerlendirilmesi ve süreç sonunda kişiye toplu para ödenmesi esasına dayanır. Ülkemizde henüz 18 yıllık bir geçmişi bulunan bu sistem, çalışanlara, sermaye piyasasına, sigorta sektörüne ve bir bütün olarak ülke ekonomisine çeşitli açılardan fayda sağlamaktadır. BES, gönüllülük esaslı Bireysel Emeklilik Sistemi insert ignore into journalissuearticles values(Gönüllü BES); ve zorunluluk esaslı Otomatik Katılım Sistemi insert ignore into journalissuearticles values(OKS); seçeneklerinden oluşmaktadır. BES’e katılan kişiler istediği fonu seçerek yatırımlarını dilediği gibi yönlendirebilmektedir. Kişinin sistemdeki toplam birikim tutarı, aylık tasarruf miktarına, seçtiği fonların getirisine ve teşvik amaçlı devlet katkısına ve devlet katkısının getirisine göre değişmektedir. BES emeklilik yatırım fonları faizli ve faizsiz olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Bireysel emeklilik şirketlerinin OKS kapsamında sisteme dahil olan şirketlere faizsiz fon seçeneğini sunması zorunlu tutulmuştur. OKS’de katılımcıların yarıdan fazlasının faizsiz emeklilik plan ve fonlarını tercih etmiş olması dikkat çekmektedir. Ancak Gönüllü BES’in fonları çok daha büyük olduğundan, sistemdeki toplam paranın %16 kadarı faizsiz fonlardadır. Bu çalışmanın amacı faizsiz BES’in Türkiye’deki mevcut uygulamasının İslam hukukunun belirlediği kurallar açısından değerlendirilmesidir. Girişte Bireysel Emeklilik Sisteminin ve faizsiz BES seçeneğinin ülkemizdeki mevcut durumu ve gelişim süreci hakkında bilgi verilecektir. Ardından faizsiz insert ignore into journalissuearticles values(katılım); BES uygulamasının mevzuatı, faizsiz emeklilik planları ve emeklilik yatırım fonları, devlet katkısı, emeklilik şirketi ve portföy yönetim şirketleriyle ilişkiler ve danışma komitesinin görevi gibi konuların fıkhi boyutuna değinilecektir. Netice olarak faizsiz insert ignore into journalissuearticles values(katılım); BES emeklilik planlarının fıkhi hükmü ortaya konularak dikkat edilmesi gereken sakıncalı hususlara işaret edilecektir.
Keywords : İslam Hukuku, Bireysel Emeklilik Sistemi, Faizsiz Bireysel Emeklilik, Emeklilik Yatırım Fonları, Emeklilik Planları