Türbe’den Hazire’ye Osmanlı Sanatı Açısından Kasap İlyas Bey Camii Haziresi

Authors : Semih YAKUT

Pages : 689-760

Doi:10.26650/iuitd.2023.1218477

View : 35 | Download : 23

Publication Date : 2023-09-28

Article Type : Research Paper

Abstract :İstanbul Fethi’ne katılan askerden biri olan Kasap İlyas Bey, fetih sırasında ordunun et iaşesinden sorumlu kişilerden biriydi. Bu sebeple, fetihten sonra da İstanbul şehrinin et iaşesi sorumluluğu Kasap İlyas Bey’e verilmiştir. Şehrin et iaşesi, Yedikule-Aksaray hattında bulunan Kasap Yolu insert ignore into journalissuearticles values(Samatya Caddesi); güzergâhı üzerinde yapılması nedeniyle ömrünün son yıllarında buraya kendi adıyla anılan cami merkezli bir vakıf kurmuştur. Kurduğu bu vakıf, zaman içinde bir mahalle özelliği kazanmış ve 2008 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan mahalle düzenlemesine kadar da Kasap İlyas Bey Mahallesi olarak varlığını sürdürmüştür. 1494 yılında vefat eden Kasap İlyas Bey, Kasap Yolu üzerinde yaptırdığı caminin yola bakan güneydoğu ucuna defnedilmiştir. Bu alan, açık türbe şeklinde olup Kasap İlyas Sokağı’na bakan bir hacet penceresiyle üç asır boyunca türbe olarak varlığını devam ettirmiştir. 18. yüzyıldan itibaren ise İstanbul’da tarihi yarımada içinde bulunan ibadet alanlarının bahçe kısımları yavaş yavaş nekropole dönüşmeye başlaması üzerine bu türbe, 19. yüzyılın sonlarına doğru bir hazire hâline gelmiştir. Çalışmamızda, bu hazire içerisinde yer alan mezarlar; mezar tipleri ve süsleme programları açısından değerlendirilmiştir. Bu mezarların baş şâhideleri; başlık türleri, süsleme özellikleri, yazı kompozisyonları, teknik ve malzeme açısından da ele alınmıştır.
Keywords : Niʿmel ceyş, Kutlu Asker, Kasap İlyas Bey, Cerrahpaşa, Samatya, Konstantiniyyenin Fethi, Mezar, Mezar Taşı, Hazire