Elmalılı’ya Göre Nazım-Mana Birlikteliği Açısından Kur’an Tercümesinin İmkânı

Authors : Mahmut AYYILDIZ

Pages : 541-563

Doi:10.26650/iuitd.2023.1295512

View : 22 | Download : 22

Publication Date : 2023-09-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Nazım ve mana bakımından Allah’a aidiyeti sabit olan Kur’an’ın başka bir dile tercüme edilmesi mümkün müdür? sorusu modern çağda Kur’an’a ilişkin Müslümanların zihnini meşgul eden en önemli sorunlardan biridir. Cumhuriyetin ilk yıllarında Kur’an’ın Türkçe tefsiri ve tercümesi görevini üstlenen Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır da insert ignore into journalissuearticles values(1878-1942); tefsirinin mukaddimesinde bu konuya geniş yer ayırmıştır. Elmalılı yaşadığı dönemin siyasî-ideolojik çatışmalarından uzak durarak konuyu usul meseleleriyle ilişkilendirmekte ve tartışmayı daha ilmî bir zemine taşımaktadır. Bu çerçevede tercümenin hedef dil ile kaynak dil arasında çok yönlü mutabakatına dayandığının altını çizmektedir. Ona göre edebî metinlerde bu mutabakatın tanzîr yoluyla gerçekleştirilmesi mümkün görülse de hem nazım hem de mana bakımından Allah’a ait olan ilahî kitapların bu yolla tercümesi kabul edilemez. Çünkü ilahî kitaplarda ne söylendiği kadar nasıl söylendiği de önemlidir. Bu husus bilhassa Kur’ân-ı Kerîm için ayrı bir öneme sahiptir. Nitekim Kur’an’ın i‘câz özelliği, ihtiva ettiği hakikatlerden çok bu hakikatlerin ifade ediliş tarzı ve üslubuyla ilgilidir. Tehaddî âyetlerinde de Kur’an’ın bu yönüne dikkat çekilmekte ve inkârcılara onun bir benzerini getirmeleri konusunda meydan okunmaktadır. Sonuç olarak tarih boyunca Kur’an’a eşdeğer bir kelam ortaya koyma teşebbüsleri ne kendi dilinde ne de tercüme yoluyla başka bir dilde başarıya ulaşmıştır. Bu çalışmada nihai amaç Elmalılı’nın Kur’an tercümesi meselesine yaklaşımını nazım-mana birlikteliği açısından inceleyerek konuyla ilgili tartışmalara yeni bir boyut kazandırmaktır. Bu kapsamda araştırmada ağırlıklı olarak veri toplama, metin ve söylem analizi yöntemleri uygulanacaktır.
Keywords : Tefsir, Kuran, Tercüme, Nazım, Mana, Elmalılı