Hocaya Adanmış Bir Ömür: İbn Hacer ve İbn Hızır Bağlamında Memlüklerde Ulema Arası Himaye İlişkileri

Authors : Halit Özkan

Pages : 1-32

Doi:10.26650/iuitd.2023.1341738

View : 139 | Download : 157

Publication Date : 2024-03-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada Memlükler döneminde ulema arasındaki himaye ilişkilerini İbn Hacer el-Askalânî ile başlıca talebelerinden olup kendisini ona adayan İbn Hızır el-Kusûrî örneği üzerinden inceliyorum. Birçok vasfı ve özellikle metin okuyuculuğu (kârîlik) sebebiyle yaşadığı dönemde çok önemli bir figür olduğu hâlde bugün neredeyse unutulmuş olan İbn Hızır’ın, yirmi yaşına girmek üzereyken tanışıp halkasına katıldığı hocası İbn Hacer’e kırk yıl boyunca nasıl mülazemet ettiğini, çeşitli konularda ona nasıl yardımcı olduğunu ve onun tarafından nasıl kollanıp gözetildiğini, dönemin tabakat, biyografi ve otobiyografi kaynaklarının yanı sıra İbn Hacer’e ait eserlerin her iki ismin de hayatta olduğu dönemde, yani 852/1449 öncesinde istinsah edilmiş nüshalarını esas almak suretiyle inceliyorum. Amacım bir yandan Memlük ilmî hayatının zirve isimlerinden olan İbn Hacer’in çok önemli bir organizatör olduğunu gerek idari gerek ilmî faaliyetlerinde himaye ilişkilerini ve niyabet sistemini mükemmel biçimde işleterek büyük işler başarabildiğini göstermek bir yandan da bu sistemin önemli bir parçası olmasına rağmen unutulup giden İbn Hızır’ı tanıtıp hak ettiği değeri kendisine vermektir.
Keywords : Hadis, Fethul bârî, Hedyüs sârî, İbn Hacer el Askalânî, İbn Hızır el Kusûrî, Hadis Şerhleri