Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi Esad Efendi Koleksiyonu’nda Bulunan Farsça Münşeât Mecmuaları

Authors : Nergis Keshani Çalışır

Pages : 249-268

Doi:10.26650/iuitd.2024.1382327

View : 50 | Download : 52

Publication Date : 2024-03-27

Article Type : Review Paper

Abstract :Osmanlı Devleti’nde resmî tarih yazıcılığı (vaḳʿanüvîslik) görevini yürüten, Türkçe ilk resmî gazete Taḳvîm-i Veḳâyiʿnin nâzırlığını yapan ve 1835-1836 yıllarında bir yılı aşkın bir süre İran’da elçi olarak bulunan Sahaflar Şeyhizâde Esad Efendi’nin (ö. 1848) tarihî ve edebî eser ağırlıklı kitap koleksiyonu, birçok açıdan incelenmeyi gerektirir. Esad Efendi’nin 4000 cilt civarı yazma eser bulunan koleksiyonunda güzel yazı (inşâ) sanatının önemli örneklerini içeren 193 münşeât mecmuası yer alırken bunlardan 33’ü Farsça münşeâtlardan oluşmaktadır. Özellikle Selçuklu, Osmanlı ve Safevî tarihinde önemli roller oynamış pek çok isme ait mektubun yer aldığı bu mecmuaları, talimî (didaktik) ve özel/resmî mektupları içeren münşeâtlar şeklinde iki kategoriye ayırmak mümkündür. Bu çalışmada inşâ sanatına ve münşeât mecmualarına dair genel bir girişin ardından Esad Efendi Koleksiyonu’nda yer alan ve üzerinde detaylı bir inceleme yapılmamış olan 22 Farsça münşeât mecmuası fizikî özellikleri ve muhtevaları açısıdan değerlendirilip ilim âlemine tanıtılmaya çalışılacaktır.
Keywords : Sahaflar Şeyhizâde Esad Efendi, İnşâ Sanatı, Farsça Münşeâtlar, Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Esad Efendi Koleksiyonu, Yazma Eserler