Köstendilli Süleyman Şeyhî’nin Şerh-i Kelâm-ı Ca‘fer-i Sâdık-ı: Tahlil ve Transkripsiyon

Authors : Ferhat KOÇYİĞİT, Muhammed İkbal EKİNCİ

Pages : 132-165

View : 22 | Download : 10

Publication Date : 2021-06-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Köstendilli Süleyman Şeyhî (ö. 1235/1819-20) 19. yüzyıl Osmanlı Döneminde Köstendil’de yaşamış olan velûd bir âlimdir. Kendisine otuzu aşkın eser nispet edilen Süleyman Şeyhî, şerh türünde altı risâle telif etmiştir. Şeyhî, söz konusu çalışmalarında tasavvuf tarihindeki önemli isimlere nispet edilen sözleri tasavvufî meselelerle ilintili olarak şerh etmiştir. Vahdet-i vücûd geleneğinin takipçisi olan Şeyhî’nin söz konusu şerhlerini bu meşreb üzere telif ettiği anlaşılmaktadır. Şeyhî’nin bu tür çalışmalarından biri de Şerh-i Kelâm-ı Ca‘fer-i Sâdık’tır. Bu risâlede Ca‘fer es-Sâdık’a (ö. 148/765) nispet edilen “kim vasldan faslı ve sükûndan hareketi ayırırsa tevhidde karar mahalline ulaşır.” şeklindeki söz şerh edilmiştir. Şeyhî, bu risâlede “fasl”, “vasl”, “hareket” ve “sükûn” kavramlarını Ekberî geleneğin bakış açısıyla değerlendirmiştir. Ayrıca bu konuyla bağdaştırdığı “vâsılîn”, “mukarrebîn” ve “erenler” gibi kavramları da ele alarak izah etmeye çalışmıştır. Makalenin ilk kısmında Süleyman Şeyhî’nin hayatı ve eserleri hakkındaki bilgilere kısaca değinildikten sonra Şerh-i Kelâm-ı Ca‘fer-i Sâdık incelenmiş ve ilgili risâlenin muhtevası hakkında genel hatlarıyla bir değerlendirme yapılmıştır. İkinci kısımda ise yazma halinde bulunan risâle, tespit edilen üç nüshasıyla mukayese edilerek transkripsiyon alfabesi ile neşredilmiştir.
Keywords : Süleyman Şeyhî, Şerh i Kelâm ı Cafer i Sâdık, fasl vasl, hareket sükûn