TARIMSAL KALKINMA KOOPERATİFLERİNİN ETKİLERİ: TAZE GIDA PİYASASI ÖRNEĞİ ÜZERİNE BİR UYGULAMA

Authors : Pelin YANTUR, Rıdvan SAĞLIK

Pages : 1-15

View : 11 | Download : 8

Publication Date : 2022-07-09

Article Type : Research Paper

Abstract :Pandemi süreci ile birlikte tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de tarım sektörünün ve güvenilir gıdaya ulaşmanın önemi bir kez daha ortaya konmuştur. Türkiye ekonomisi özelinde de görece yüksek seyreden manşet enflasyonun üzerinde oluşan yüksek gıda enflasyonu da meydana gelmektedir. Türkiye’de gıda fiyat artışına döviz kuru bağımlılığı, arz sıkıntıları ve artan enerji fiyatları gibi önemli yapısal sorunlar neden olurken bunun yanı sıra tarımsal ürün ticaretinde üreticiden nihai tüketiciye ulaşana kadar sistemde yer alan aracıların fazlalığı da temel bir sorun olarak ortaya çıkmaktadır. Gerçekleştirilen birçok çalışmada meydana gelen temel sorunun çözümü için çiftçilerin üretim yaptıkları bölgede kurdukları tarımsal kalkınma kooperatiflerin pazarlama siteminin içinde olması ile kooperatifin üyelere ait ürünlerini aracısız bir şekilde tüketim için perakendeye ulaştırması amaçlanmıştır. Fakat bu durumu başarabilen kooperatif sayısı piyasaya etki edecek oranda bulunmamaktadır. Bu doğrultuda devletin vatandaşa en yakın birimlerinden olan yerel yönetimler, 2014 yılında yürürlüğe giren büyükşehir yasası ile birlikte ekonomik faaliyetlerine tarım ve hayvancığın desteklenmesini de eklemiş olup bu alanda faaliyetler yürütmektedir. Bu çalışmanın amacı, bitkisel ürünlerin pazarlanmasında ortaya çıkan kayıt dışı aracıları sistem dışına iten, onun yerine bitkisel ürünleri tarımsal kalkınma kooperatiflerinin aracılığı ile doğrudan pazarla buluşturan sistemin kurulmasını ele alan model üzerine çalışmaktır. Bunun yanı sıra yerel yönetim desteğinin önemi ve sektör üzerine olan etkilerini ele alan ve halen yürütülmekte olan Kalkınma Ajansı Mali Destekli “Yenişehir Belediyesi ile Tarımsal Kalkınma Kooperatiflerinin İşbirliğinde Kooperatiflerin Pazarlama Kapasitelerini Geliştirme” isimli proje örneği üzerinden ortaya koymaktır. Çalışmanın bulgularında ise, yerel yönetimlerin üretim bölgelerindeki sorunun temelini ve tarımsal kalkınma kooperatiflerinin imkan ve kabiliyetlerini bilmesinden hareketle kooperatifleri destekleme projeleriyle birlikte üretici ve tüketici refahının artacağı, kooperatiflerin kurumsal ve ekonomik kapasitelerinin gelişeceği ve kayıt dışının önlenebileceği ortaya konmuştur.
Keywords : Tarım Sektörü, Tarımsal Üretim, Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri, Ekonomik Büyüme