Türkiye'de birinci basamak sağlık kurumlarına başvuran hastalarda dispepsi görülme sıklığı

Authors : Aydın Şeref KÖKSAL, Dilek OĞUZ, Ali ÖZDEN

Pages : 11-17

View : 16 | Download : 6

Publication Date : 2008-04-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Giriş ve Amaç: Dispepsi toplumda ve sağlık kuruluşlarına başvuran hastalarda sık rastlanan bir şikâyettir. Bu çalışma Türkiye'de birinci basamak sağlık kuruluşlarına başvuran hastalarda dispepsi sıklığını saptamak ve epidemiyolojik özelliklerini belirlemek için yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışma Türkiye'nin 32 farklı ilindeki birinci basamak sağlık kuruluşuna başvuran olgular arasından rasgele seçilen 7520 olguda anket yapılarak gerçekleştirilmiştir. Anket birinci basamakta çalışan hekimler tarafından yapılmıştır. Hastalar başvurudaki ana yakınmalarına göre gastrointestinal sistem ve gastrointestinal sistem dışı olmak üzere iki guruba ayrıldıktan sonra, her iki gurup içinden rasgele seçilen 2203 olguya anket yapılarak birinci basamaktaki dispepsi prevalansı araştırılmıştır. Dispepsi tanısı Roma-II kriterlerine göre konulmuştur. Bulgular: Çalışmaya katılan 7520 hastanın 2157'si (%31,5) GİS semptomları ile doktora başvururken, 5363'ü (%68,5) Gastrointestinal Sistem dışı yakınmalar ile doktora başvurmuştur. Gastrointestinal Sistem yakınmaları ile başvuran 2157 hasta arasından rasgele seçilerek anket yapılan 1461 olgunun 760'ında (%52), Gastrointestinal Sistem dışı yakınmalar ile başvuran 5363 olgu arasından rasgele anket yapılan 742 olgunun 210'unda (%28,3) dispepsi tanısı konulmuştur. Dispepsi prevalansı %44 olarak bulunmuştur. Hastaların çoğu kadın olup ( %68,1), yaş ortalaması 45±14 yıldır. En sık semptomlar şişkinlik (%75,7), midede dolgunluk (%61,2), midede rahatsızlık hissi (%57), mide ağrısı (%50), bulantı (%34,8), erken doyma (%26,5) ve kusmadır (%13,2). Hastaların %27,7'si yakınmaların yemek ile arttığını bildirmişlerdir. Baharat şikâyetleri artıran yiyeceklerin başında gelmektedir. Çay (p=0.0001) ve sigara içme (p=0.001) ile dispepsi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Hastaların %6'sında ailede mide kanseri hikâyesi tespit edilmiştir. Tedavi için en sık (%56,7) antiasitlerin kullanılmakta olduğu görülmüştür. Sonuç: Türkiye'de birinci basamak sağlık kuruluşuna başvuran hastaların önemli bir bölümünü dispepsi hastaları oluşturmaktadır. En önemli semptomlar ise şişkinlik ve dolgunluktur.
Keywords : Dispepsi, prevalans, birinci basamak, Türkiye