ABD HEGEMONYASI’NIN DÖNÜŞÜMÜ VE LİBERAL ULUSLARARASI DÜZENE ETKİSİ

Authors : Ebru Esen

Pages : 32-46

Doi:10.33416/baybem.1504485

View : 42 | Download : 28

Publication Date : 2025-01-29

Article Type : Review Paper

Abstract :Bu çalışma, bilhassa 2000 sonrası uluslararası politikada yaşanan gelişmelerin ABD hegemonyası ve liberal uluslararası düzenin geleceği için ne anlam ifade ettiği hakkındaki tartışmalara katılmak amacıyla hazırlanmıştır. ABD hegemonyasının düşüşü son yıllarda özellikle Batı uluslararası ilişkiler literatüründe popüler konular arasındadır. Kimi araştırmacılar ABD hegemonyasındaki zayıflamayı, ABD politikalarının bir sonucu olarak değerlendirirken, başka bir görüşü temsil eden akademisyenler, bu durumun diğer güçlerin uluslararası politikadaki yükselişinden kaynaklandığını ileri sürmektedirler. Kuşkusuz ABD hegemonyasındaki düşüş tek bir sebeple açıklanamaz. Zira hegemonyaların kurulması ve sürdürülmesi gücün yanı sıra rıza unsurunu da gerektirmektedir. Dolayısıyla bu çalışmada ABD hegemonyasında meydana gelen gerilemede diğer güçlerin yükselişinin etkisi olduğu kabul edilmekle birlikte, söz konusu gelişmenin tek başına nispi güç kaybı çerçevesinde açıklanamayacağı ileri sürülmektedir. Rıza unsuru, hegemon devletin liderlik sorumluluğunu üstlenme ve sistemin diğer üyelerinin hegemon devletin liderliğini kabul etmelerini gerektirmektedir. Buna karşın ABD, 2000 sonrası uyguladığı politikalarla liderlik sorumluluğuna aykırı davranmakta ve diğer aktörler nezdinde hegemon devlet olarak giderek saygınlığını yitirmektedir. Bir hegemonyanın bütüncül bir uluslararası düzenin yaratılmasında ve sürdürülmesinde oynadığı rol göz önünde bulundurulduğunda, ABD hegemonyasının düşüşü daha dikkate değer hale gelmektedir. Çalışmada ABD hegemonyasındaki düşüşün liberal uluslararası düzeni istikrarsızlığa sürüklediği, fakat buna rağmen yakın bir gelecekte küresel hegemonyanın değişmeyeceği ileri sürülmektedir. İlerleyen yıllarda hegemonik liderliğin değişmesi ya da hegemonsuz bir sisteme geçilmesi halinde dahi liberal uluslararası düzenin süreceği öngörülmektedir.
Keywords : Hegemonya, Güç ve Rıza, Amerikan Düşüşü, Güç Kayması, Liberal Uluslararası Düzen