Pender’in Sağlığı Geliştirme Modeline Dayalı Hemşirelik Araştırma Örnekleri: Sistematik Derleme

Authors : Şafak DAĞHAN, Aysun ÇOBADAK ÇALT, Ebru KONAL

Pages : 87-97

View : 11 | Download : 7

Publication Date : 2022-01-31

Article Type : Review Paper

Abstract :Amaç: Bu sistematik derlemenin amacı bireylerin sağlık davranışlarına yönelik Pender’in sağlığı geliştirme modelinin kullanıldığı hemşirelik araştırmalarını incelemektir. Gereç ve Yöntem: Çalışma, konu ile ilgili yayınların, elektronik veri tabanlarında retrospektif olarak yapılmıştır. “Pender and health promotion”, Pender’s model, “Pender’s health promotion model’’, “nursing and Pender’s model”, anahtar kelimeleriyle Ocak 1996- Temmuz 2017 tarihleri arasında tarama yapılmıştır. Anadolu Üniversitesi Kütüphaneleri Konsorsiyumu kapsamında yer alan Ege Üniversitesi Kütüphanesi bilgi ağında yer alan 10 veri tabanı taranmıştır. Bulgular: Derleme kapsamında; 15’i Asya, 7’si Amerika kıtasında bulunan ülkelerde yürütülen araştırmalar incelenmiştir. Araştırmalarda, sağlığı geliştirme modeline göre sağlığı teşvik eden davranışlar ve belirleyicileri, egzersiz/fiziksel aktivite, sağlığı korumaya yönelik uygulamalar (ağız sağlığı, işitme koruma cihazı kullanımı, kahvaltı tüketimi), incelenmiştir. Araştırmaların kanıt düzeyi değerlendirildiğinde; üç randomize kontrollü deneysel araştırma A düzeyinde kanıt oluştururken, tanımlayıcı ve kesitsel tipteki 19 araştırma C düzeyinde kanıt oluşturmaktadır. Sonuç: Araştırma bulguları modelin bileşenlerinden yüksek öz-yeterlik, algılanan faydalar, kişiler arası destek ve daha az engel algısının, sağlıklı yaşam tarzı davranışlarının geliştirilmesinde destekleyici olabileceğini göstermektedir. Bu modelin bireyin özelliklerini çok yönlü değerlendirmesi hemşirelik girişimlerini kolaylaştırmakta, sistematik ve bilimsel bir temel oluşturmaktadır.
Keywords : Sağlığı geliştirme, sistematik derleme, hemşirelik araştırmaları