Kral Suud Üniversitesi Dil Enstitüsü Arapça Ders Kitabı Serisinde Toplumsal Cinsiyet

Authors : Emine Bağmancı

Pages : 283-304

Doi:10.21798/kadem.2024.153

View : 91 | Download : 76

Publication Date : 2024-06-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Yabancı dil eğitiminin en temel materyali ders kitaplarıdır. Ancak bu kitaplar, sadece ilgili olduğu alana dair bilgi aktarmakla kalmayıp, söz konusu dilin konuşulduğu ülkenin unsurlarını da iletmektedir. Kitapların aktardığı mesajlardan biri de cinsiyet kalıplarıdır. Bu nedenle ders kitapları hem öğrenme ihtiyacını karşılama hem de aktarılan içeriğin niteliği açısından ele alınmalıdır. Bu makalede Türkiye’deki Arapça hazırlık sınıfı programına sahip bölümlerin büyük bir kısmında kullanılan Arapça ders kitabı Kral Suud Üniversitesi Dil Enstitüsü’nün hazırladığı Arapça ders kitabı serisindeki toplumsal cinsiyet durumu irdelenmiştir. Araştırmanın amacı serinin içeriğinde yer alan cinsiyet eşitsizliğine ilişkin ifadeleri belirleyerek ders kitaplarının hazırlanması sürecinde kadınerkek eşitliğine aykırı düşmeyen içerikler oluşturulmasını sağlamaktır. Çalışmanın yöntemi nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme tekniği olarak belirlenmiştir. Bu seri, görsel ögeler açısından son derece zayıf olduğu için söz konusu inceleme sadece metinsel içerik üzerinden gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın içerik çözümlemesi sadece ana konu başlıkları altında yer alan metin, diyalog ve etkinlik cümleleri üzerinden yapılmıştır. Seride yer alan ayet, hadis, şiir ve ünite değerlendirme alıştırmaları bunun dışında tutulmuştur. Bu kısımlar, serinin sadece %10’unu oluşturup çalışmanın ana düşüncesini etkilemeyecek bir orana sahiptir. Serinin analizi yapılırken; metin ve etkinliklerde geçen kadın ve erkek isimlerinin nicel olarak yer alma sıklığı, ev içinde ve iş yaşamında kadın ve erkeğe biçilen roller, kadın ve erkeklerin mesleklere göre temsili gibi ölçütler dikkate alınmıştır. Yapılan analiz sonucunda; serinin, birçok yerde kadını erkek karşısında ikincil konuma düşüren cinsiyetçi söylemler taşıdığı saptanmıştır.
Keywords : Arapça Öğretimi, Ders Kitabı, Kadın, Toplumsal Cinsiyet