Orta Asya Tasavvuf Anlayışının Anadolu Halk İnançları Üzerindeki Etkisi

Authors : Hüseyin Doğan

Pages : 107-128

Doi:10.17050/kafkasilahiyat.295281

View : 8 | Download : 7

Publication Date : 2017-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bilindiği üzere Orta Asya Tasavvuf kültürünün kaynakları Ebû Hanîfe’ye kadar dayanmaktadır. Ebû Hanîfe’de ortaya çıkan insanlara karşı hoşgörülü ve anlayışlı olma, onların sempatisini kazanma hatta zihin ve gönül dünyalarına nüfuz etme geleneği Kufe Hanifî kelâm okulundan Horasan ve Maveraünnehir topraklarına doğrudan sirayet etmiştir. Bu etkileşimin en belirgin yansıması ise Kerrâmî zâhid ve bilim adamlarında ortaya çıkmıştır. Kerrâmî zâhid ve bilim adamlarının Türk-İslâm düşüncesine en büyük katkıları, Alevî-Bektâşî anlayıştaki “ikrâr” kuramı ile gerçekleşmiştir. Diğer yandan Anadolu Türk-İslâm kültüründe önemli bir yere sahip “fütüvvet” geleneğinin temelleri de yine Kerrâmî din anlayışında gizlidir. Bu nedenle Kerrâmiyye, başta Alevî-Bektâşî düşünce olmak üzere Anadolu halk inançlarının teşekkülünde hatta an itibariyle devam etmesinde ana etkendir. 
Keywords : Ebû Hanîfe, Orta Asya, Kerrâmiyye, Anadolu, Alevî Bektâşî, İnanç