Ebu’l-Hasan el-Harakānî’nin Düşünceye Verdiği Önem

Authors : Ahmet Emin SEYHAN

Pages : 93-108

Doi:10.17050/kafkasilahiyat.367385

View : 15 | Download : 8

Publication Date : 2018-07-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk-İslâm âlim ve mutasavvıfı el-Harakānî (ö. 425/1033), her anını tefekkürle geçiren ve civanmertlerine de tefekkür tavsiyesinde bulunan bir münevverdir. el-Harakānî, Kur’ân ve sünnete bağlılığı, üstadı el-Kassâb’ın (ö. 409/1018) rehberliği ve manevî mürşidi Bâyezîd’in (ö. 234/848) örnekliği sayesinde makamlar aşmış ve manevî bir derinliğe ulaşmıştır. el-Harakānî, bir kenara çekilip toplumdan uzaklaşmamış, sürekli civanmertlerinin eğitimiyle ilgilenmiş, hayat boyu öğrenmeden yana olmuş ve insanın eğitilmesi hizmetini en önemli faaliyetlerden biri olarak değerlendirmiştir. el-Harakānî, zihninden geçen düşünceleri civanmertleriyle paylaşırken onlara çarpıcı mesajlar vermiş ve yaşadığı aşkın tecrübeleri civanmertlerine anlatarak onların da bu seviyelere ulaşmalarını istemiştir. Onun talebelerine verdiği bu bilgiler, büyük hedeflere talip olmaları ve büyük işler başarmaları amacına matuftur. O, düşünen bir insanın planlı bir hayat yaşayacağını, zamanını etkin ve verimli kullanacağını ve çok önemli işlere imza atacağını onlara öğretmiştir. Bütün bu dinî tecrübeleri en doğru usûl ve yöntemleri kullanarak etrafındakilere aktarmak “yaptığı işe odaklanmakla ve kendine iyi bir rol model seçip onun öğretisini takip etmekle” mümkün olabilir. İşte el-Harakānî, Bâyezîd gibi tahkik ehli bir mutasavvıfı kendine örnek almış, onu manevî yönden geçmeyi ve daha üst mertebelere ulaşmayı hedeflemiştir. O, gösterdiği azim ve kararlılığın bir sonucu olarak bu sahanın zirve şahsiyetlerden biri olmayı başarmış ve kendisinden sonra gelenler üzerinde derin izler bırakmıştır. Bu makalede Ebu’l-Hasan el-Harakānî’nin düşünceye verdiği önem ele alınmış, talebelerine verdiği mesajlar üzerinde durulmuş ve tefekküre dayalı hayat tarzı hakkında bilgi sahibi olunması hedeflenmiştir.
Keywords : el Harakānî, Bâyezîd i Bistâmî, Tasavvuf, Tefekkür, Mütefekkir