MÜHMEL TEFSİR ÖRNEKLERİNDEN OLAN FEYZÎ-İ HİNDİ’NİN SEVATİU’L-İLHAM VE MAHMUD HAMZA EFENDİ’NİN DÜRRÜ’L-ESRAR ADLI TEFSİRLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Authors : Mehmet DEMİRHAN

Pages : 660-695

Doi:10.17050/kafkasilahiyat.1105762

View : 12 | Download : 6

Publication Date : 2022-07-28

Article Type : Research Paper

Abstract :İlk dönemden günümüze kadar yazılan tefsirler çeşitlilik arz etmektedir. Bu çeşitlilik meşgul olduğu ilim sahasında olduğu gibi, benimsediği yöntemde de kendini göstermektedir. Tefsir literatüründe çeşitlilik arz eden yöntemlerden biri de genelde edebi metinlerde başvurulan mühmele sanatının tefsirde uygulama yöntemidir. Mühmele sanatı, edebiyatta hazf konusunun bir dalı olup, sadece noktasız harflerin oluşturduğu kelime ve bu kelimelerden meydana gelen cümlelerle bir manayı ifade etme sanatıdır. Tefsir geleneğinde pek az rastlanılan ve örneği az olan bu yöntemi kullanarak Kur’an-ı Kerimi baştan sona tefsir etme ameliyesi Feyzî-i Hindi ile başlamış, Mahmud Hamza Efendi ile zirveye ulaşmıştır. Bu çalışmamızda mühmelin kavram çerçevesi ele alınıp, çeşitli ilimlerde ifade ettiği anlamları incelenecek. Daha çok edebi metinlerde başvurulan bir yöntem olan mühmele sanatını tefsirde uygulayan Feyzî-i Hindi’nin tefsiri olan Sevatıu’l-İlham ve Mahmud Hamza Efendi’nin tefsiri olan Dürrü’l-Esrar karşılaştırılacaktır.
Keywords : Tefsir, Mühmel, Hazf, Sevatıu'l İlham, Dürrü'l Esrar