İslam Hukuku ve Merî Hukukta Ehliyet ve Mümeyyiz Kavramları ile Ceza Hukuku Açısından Mümeyyiz Çocuğun Tasarruflarının Değerlendirilmesi

Authors : Yusuf ÇINAR

Pages : 486-517

Doi:10.17050/kafkasilahiyat.1115036

View : 14 | Download : 8

Publication Date : 2022-07-28

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsanoğlu yaşamı boyunca haklarıyla, eylem ya da eylemsizlikleriyle hukukun öznesi ve nesnesi durumundadır. Bu yüzden hukuk, insanı anne karnına düşmesinden itibaren değerlendirmiş tasarruflarına uygun hükümler ihdas etmiştir. Roma Hukukundan bu yana hukuk sistemleri “küçüklüğü” farklı değerlendirilmesi gerekli olan bir dönem olarak kabul etmiştir. Bu durum etkisini özellikle yargılanma ve hukuki tasarruflarının geçerliliği konusunda göstermiştir. Çalışmada ehliyet ve mümeyyiz kavramları, mahiyetleri ve mümeyyiz küçüğün mükellef olup-olmadığı, hukuki tasarruflarının geçerliliği, cezâi açıdan had, kısas, tazîr, tazmin, te’dip gibi uygulamalar karşısında mümeyyiz küçüğün durumu, dava ehliyeti, yemin, şahitlik, ikrar gibi durumlarla muhatap olup olmayacağı gibi konular imkân nisbetinde mukayeseli olarak ele alınmıştır. Bu çalışmanıın sonucunda, çocukluk ve özelde mümeyyizlik dönemi hakkında daha fazla bilgi sahibi olunması, onun hak ve sorumluluklarının bilinmesiyle durumuna uygun olarak bazı meselelerin ortaya konulması hedeflenmiştir.
Keywords : İslam Hukuku, Ehliyet, mümeyyiz, ceza, kısas, diyet, had, Tâzir, Şâhit