Mutasavvıf Ebû Yezîd El-Bistâmî’nin (ö. 234/848) Hadis Rivayetleri Üzerine Bir İnceleme

Authors : Rabia TEMİZ

Pages : 289-316

Doi:10.35209/ksuifd.618046

View : 11 | Download : 7

Publication Date : 2019-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Hicri 3. asırda yaşamış önemli mutasavvıflardan birisi olan Bâyezîd Bistâmî adı ile meşhur Ebû Yezîd el-Bistâmî, Nişâbur bölgesinde yaşamış tevhid ilkesinde sekr halini benimseyen ve icra eden, bu meyanda şathiye adı verilen kontrol edemediği vecd ve cezbe halinde sarfettiği sözler ile dikkatleri üzerine çekmiş bir sûfidir. Kendisinden vecize ve şathiye cinsinden sözler nakledile gelen Ebû Yezîd el-Bistâmî’nin, hayatının çoğunu Bistâm’da geçirdiği, şathiyelerinden rahatsız olduğu anlaşılan halkın şikayetleri neticesinde buradan kovulduğu kaydedilmiştir. İlim ile meşguliyet hususunda çekinceli davranan, onu kimi zaman meşakkatli, kimi zaman Hakk’tan gayrı, insanı meşgul eden bir uğraşı olarak gördüğü aktarılan Bistâmî’nin, buna mukabil hadis ilmine bigâne kalamadığı dikkatlerden kaçmamaktadır. Kaynaklarda isnadlı birkaç hadis rivayeti bulunan Bistâmî’nin rivayetlerinin hadis ehli nezdinde kendisine nisbeti ve sıhhatinin tartışma konusu edildiği görülmektedir. Kimi hadis ehli, rivayetlerin kendisine ait olmadığını iddia etmiştir. Bu makalede Bistâmî’nin rivayet ettiği hadislerin isnadları ve diğer kaynaklarda yer alan mutâbî tarikleri incelenecek; muhaddislerin onun tarikleri hakkındaki değerlendirmeleri ele alınacaktır.
Keywords : Hadis, tasavvuf, Bâyezîd i Bistâmî, Sûfî, ehl i hadis